ترک‌های پوستی در دوران بارداری از شایع‌ ترین تغییرات فیزیکی در این دوران است که ممکن است در ناحیه‌های مختلف بدن ایجاد شود. این ترک‌ها به دلیل شکل ناخوشایندشان همراه باعث بروز نارضایتی در زنان باردار می‌گردد. تغییرات هورمون‌ها در دوران بارداری باعث ایجاد تغییرات بر روی سایر اندام‌های بدن می‌شود که بسیاری از این تغییرات بعد از انجام زایمان و دوران شیردهی خودبه‌خود از بین رفته و بدن به حالت عادی برمی‌گردد. این تغییرات بسیار گسترده است و از قرمزی و تحریک پوستی صورت یا کبودی دست و پا، خارش پوستی، تیره شدن پوست و خط سیاه بر روی شکم و ... متفاوت است و در افراد مختلف به شکل‌های مختلف دیده می‌شود و شدت و ضعف آن متفاوت است. 

ترک‌های پوستی از اصلی‌ترین تغییرات پوستی در دوران بارداری است که معمولاً بعد از زایمان نیز بر روی پوست باقی می‌ماند و از بین نمی‌رود. قریب به‌اتفاق زنان باردار در ماه‌های آخر بارداری خود ترک‌هایی در ناحیه شکم، پستان و ران‌ها مشاهده می نمایند. این ترک‌ها ابتدا به‌صورت شیارهای موازی کم‌عمقی به رنگ قرمز یا صورتی هستند که بیشتر در نواحی شکم ران‌ها بازو و سینه ها دیده می‌شوند که با گذشت زمان رنگ ترک ها روشن شده و در نهایت به صورت خط‌های سفید بر روی پوست ماندگار می‌شود.

ترک پوستی چیست:

ترک پوستی بدن (Stretch marks) یا استریا، نام علمی یک عارضه شایع پوستی است که به‌صورت خط و خطوط موازی دارای عمق ظاهر می شود. بسیار از افراد در طول عمر خود با آن برخورد می‌نمایند. این عارضه از سن 5 تا 50 سالگی می تواند ایجاد شود. ران‌ها، باسن، شکم، سینه و بازوها نواحی هستند که بیشتر دچار این عارضه می‌گردند. در هنگام بروز ترک‌های پوستی، سطح خارجی پوست نازک شده و از پوست اطراف خود روشن‌تر می‌گردد. بخش میانی پوست هم نازک تر شده و کلاژن پوست کمتر شده و رشته‌های الاستیکی پوست که مانند کش می‌باشند، کاهش و پاره می‌گردد. این ضایع در اثر شکست بافت‌های همبند پوست ایجاد می‌گردد.

یکی از علت‌های اصلی ایجاد این ترک ها تغییرات هورمونی می‌باشد. عوامل ژنتیکی و وراثتی نیز در ایجاد این ترک‌های پوستی تأثیر گذار است.

مهم‌ترین عوامل ایجاد ترک‌های پوستی:

 بارداری و حاملگی، دوران بلوغ، چاقی سریع و لاغری و استفاده بیش‌ازحد از داروهای حاوی کورتیزون و کورتون از اصلی‌ترین عوامی ایجاد این نوع ترک‌های پوستی است. در دوران بلوغ به همراه تغییرات هورمونی و با تغییر قد یا وزن فرد، پوست تحت تأثیر قرار گرفته و ترک‌های پوستی ایجاد می‌گردد. ترک‌های پوستی عمدتاً در نواحی از پوست که محل تجمع چربی است رخ می‌دهد.

شکل ظاهری ترک‌های پوستی:

این ترک‌ها در ابتدا به‌صورت خط‌های برجسته به رنگ قرمز تا بنفش می باشند که برخی اوقات تا حدی خارش هم دارد. به تدریج این ترک‌ها رنگ خود را از دست داده وگود افتاده و چروک می‌شوند. این ترک‌ها دائمی بوده و باریک‌تر و محوتر نمی شود. به علت از بین رفتن چربی اطراف، این عارضه به طور طبیعی برطرف نمی‌گردد.

ترک‌های پوستی دوران بارداری:

شایع‌ترین زمان ایجاد ترک‌های پوستی در دوران بارداری است. در این دوران تغییرات هورمونی زمینه بروز این عارضه را ایجاد می‌نماید و هم‌زمان با افزایش سایز این ترک‌ها نیز نمایان می‌گردد. ترک‌های پوستی در اکثر حاملگی‌ها اتفاق می‌افتد. بیشتر این ترک های پوستی در دوران حاملگی بر روی شکم و بعد از آن بر روی سینه پدیدار می گردد.

ترک های پوستی دوران بارداری بر روی شکم:

به همراه بزرگ‌ شدن شكم و افزايش ترشح هورمون كورتيزول بافت‌هاي زيرپوست سست و خاصیت کششی پوست دچار آسیب شده و ترک های پوستی ایجاد می گردند.

علت ترک های پوستی در بارداری:

دو علت اصلی در ایجاد ترک پوستی در دوران بارداری نقش دارند. عامل اول رشد سریع‌تر بدن نسبت به پوست است که سبب کشیدگی و پاره شدن و زخم شدن لایه‌های زیرین پوست می‌گردد. عامل دوم افزایش سطح هورمون ها در دوران بارداری است. هورمون ها باعث جذب آب بیشتر در سطح پوست گردیده و پیوند بین الیاف کلاژن سست می‌شود. پوست راحت تر کشیده شده و ترک بردارد.

زمان ایجاد ترک‌های پوستی در دوران بارداری:

کشیدگی پوست در 3 ماه دوم بارداری آغاز می‌گردد و این دوران هم‌زمان با شروع ایجاد این ترک‌های پوستی است. از ماه ششم اولين ترك‌ها روي شكم دیده می‌شوند. ازآنجایی‌که که علائم کشیدگی پوست معمولاً در سه‌ماهه سوم بارداری یعنی ماه ششم به بعد بروز می‌نماید، همراه با بزرگ شدن شکم این ترک‌ها قابل‌مشاهده‌ترمی گردند. در افراد با پوست روشن این ترک‌ها به رنگ صورتی ظاهر می‌گردد و در افراد، با پوست تیره به رنگ سفید دیده می شوند. به همين دليل بسيار مهم است كه از ماه ششم به بعد مراقبت از پوست با جدیت بیشتری انجام گیرد.

مراحل زمانی ایجاد ترک‌های پوستی در بارداری:

مرحله اول: در سه ماه دوم بارداری معمولاً ترک‌ها به رنگ صورتی کم بوده و با خارش در محل به‌خصوص شکم همراه است این اولین مرحله از ایجاد ترک های پوستی می باشد. بهتر است مراقبت از پوست در همین مرحله آغاز گردد. مرحله دوم: در سه ماه سوم بارداری ترک ها به تدریج بزرگ تر شده و به رنگ قرمز یا بنفش در می آیند. مرحله سوم: ترک‌ها بالغ شوند و به رنگ سفید در می آیند. این حالت معمولاً پس از زایمان اتفاق می‌افتد. در این مرحله می بایست برای درمان و رفع ترک ها اقدام نمود و اقدام پیشگیرانه بی تاثیر است.

ترک‌های پوستی در دوران بارداری عارضه خطرناکی نیست:

ایجاد ترک‌های پوستی از لحاظ پزشکی خطری ندارند اما برای اکثر خانم‌های جوان بسیار آزاردهنده و یکی از دغدغه‌های دوران بارداری‌شان می باشد.

ایجاد ترک‌های پوستی در همه افراد یکسان نیست:

در هر فرد بسته به میزان کشش پوست در دوران بارداری و بعد از بارداری، عوامل ژنتیکی و موروثی، اندازه جنین، میزان تحرک فرد و عوامل هورمونی شدت و ضعف ایجاد ترک‌های پوستی متفاوت است.

پیشگیری بهتر است از درمان است:

پوست بدن مهم‌ترین عامل حفاظتی بدن است. خارجی‌ترین بخش پوست، اپیدرم است که ضخامت آن ۴۰۰۰ تا ۱۵۰۰ است. پوست تأثیر به سزایی در زیبایی دارد و توجه به پوست و سلامت آن باعث می‌شود تا از مشکلات پوستی جلوگیری گردد. همانند سایر بیماری‌ها و عوارض آن انتخاب راه حل های پیشگیرانه ساده تر و کم‌هزینه‌تر از درمان این عارضه پوستی است. بهتر است افراد با مشورت پزشک خود و با استفاده از راه حل‌های ساده از بروز این ترک‌ها جلوگیری و یا ایجاد آن را به حداقل برسانند تا پس از ایجاد درگیر راه‌حل‌های درمانی پرهزینه تر نگردند.

راه‌حل‌های ساده برای جلوگیری از ایجاد ترک‌های پوستی در دوران بارداری:

همان‌طور که گفتیم زمان ایجاد ترک های پوستی هنگامی است که رشد پوست نسبت به رشد فیزیکی بدن کندتر باشد لذا برای ایجاد کمترین عارضه ترک‌های پوستی باید کاری کنید که پوست حداکثر حالت الاستیسیته خود را در دوران بارداری داشته باشد. عوامل زیر به افراد در حفظ حالت کششی پوست خود کمک می نماید.

مرطوب نگه داشت پوست در دوران بارداری:

همواره با استفاده از مرطوب کننده های مختلف پوست نواحی مختلف که علائم کشیدگی دارند به خصوص ناحیه شکم را مرطوب نمایید. روغن زیتون، روغن بادام، روغن نارگیل، روغن کرچک، روغن آواکادو، کره کاکائو، کره و روغن شی باتر انواع روغن های گیاهی است که می تواند به حفظ رطوبت پوست وآبرسانی در طول دوران بارداری کمک نماید. تمامی این روغن ها سرشار از آنتی اکسیدان می باشند و با توجه به خاصیت ضد التهابی باعث ترمیم بافت های آسیب دیده واحیای بافت های جدید می گردند. نواحی که بیشتر خارش دارند را بیشتر مرطوب نمایید.

استحمام روزانه را در دوران بارداری:

توصیه می شود به صورت روزانه با آب ولرم استحمام نمایید و برای شستشوی پوست خود از مواد شوینده ای بهره بگیرید که باعث خشکی پوست نگردد. پوست خود پس را از استحمام حتماً مرطوب نمایید.

ماساژ روزانه:

ماساژ روزانه می تواند به نرم شدن پوست شما کمک نماید. یکی از روغن‌های طبیعی را انتخاب نمایید و بر روی ناحیه مورد نظر بمالید. پوست را آرام و به صورت دورانی ماساژ دهید. این کار را تا آنجایی ادامه دهید تا روغن به عمق پوست نفوذ کند.

استفاده از روغن ویتامین E:

با خرید کپسول‌های ویتامین E و استفاده از روغن محتوای کپسول‌ها بر روی نواحی مورد نظر فرآیند کلاژن سازی در آن ناحیه را افزایش بخشیده و از بروز ترک ها با عمق زیاد جلوگیری می نمایید.

استفاده از گیاه آلوئه ورا:

با خارج نمودن ژل از برگ گیاه آلوئه ورا می توانید به صورت روزانه برای محل هایی از پوست که در معرض ترک‌خوردگی هستند باعث جلوگیری، آب‌رسانی و التیام پوست گردید.

استفاده از سفیده تخم مرغ:

سفیده تخم مرغ منبع سرشار از پروتئین است، و برای جلوگیری از ایجاد ترک های پوستی و حتی درمان آن راه حلی مؤثر و بدون ضرر است. سفیده تخم مرغ سرشار از پروتئین، پتاسیم، ریبوفلاوین و منیزیم است. پروتئین باعث افزایش الاستیسیته پوست گردیده و با ترمیم بافت‌های آسیب دیده باعث جوان سازی پوست می گردد. پتاسیم موجود در سفیده تخم مرغ رطوبت لازم را به پوست شما انتقال داده و از ازدست دادن رطوبت جلوگیری می‌نماید. ریبوفلاوین رادیکال های آزاد سمی پوست را از بین می‌برد. منیزیم روند پیری پوست را به کاهش داده و پوست را جوان‌تر و روشن می نماید.

 کنترل نمودن وزن در دوران بارداری:

یکی از عوامل مؤثر حفظ وزن ایده آل بارداری تحت نظر پزشک می‌باشد. افزایش وزن در دوران بارداری طبیعی است اما افزایش بیش از حد وزن نامناسب و در برخی اوقات خطر ناک نیز می‌باشد. هرچقدر اضافه وزن بیشتری داشته باشید پوست کشیده‌تر شده و ترک‌ها بیشتری ایجاد می گردند. با توجه به نیاز بدن به کالری بیشتر در این دوران، کالری را از غذاهای مقوی و نه اسیدهای چرب تأمین نمایید تا افزایش وزن تدریجی صورت پذیرد. ضروری است رژیم غذایی سالمی را  تحت نظر پزشک خود داشته باشید.

ورزش‌ها ایمن دوران بارداری را انجام دهید. کنید:

ورزش کردن در دوران بارداری برای مادر و جنین مفید است. ورزش با ایجاد گردش خود به حفظ حالت ارتجاعی پوست کمک می نماید. با توجه به اهمیت این دوران حتماً تحت نظر پزشک خود ورزش‌های مناسبی را به‌طور روزانه انجام دهید.

نوشیدن آب کافی را فراموش نکنید:

نوشیدن آب کافی در طول روز به داشتن پوست سالم کمک می کند. آب باعث سم زدایی بدن شده و الاستیسیته پوست را افزایش می دهد.

رژیم غذایی مناسب:

سعی کنید منابع غذایی که در افزایش سطح ارتجاعی پوست  مؤثر است را در برنامه غذایی خود بگنجانید. استفاده از میوه ها و سبزی‌های سالم کمک شایانی به داشتن پوست سالم می‌نماید. مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان مانند خانواده بری ها، اسفناج و دیگر سبزیجات سالم به تغذیه پوست کمک می کند.مواد غذایی حاوی ویتامین A مانند هویج، سیب زمینی، کدو و انبه باعث ترمیم بافت پوست می گردند.امگا 3 مصرف کنید.مغزهای خوراکی، آوا کادو و کلم بروکلی منابع غنی ویتامین E هستند. و باعث حفاظت از پوست می شوند.

را ه های درمانی ترک‌های پوستی بارداری:

اگر با تمام مراقبت ها، پوست شما باز دچار این ترک های پوستی گردید نگران نباشید برای برطرف نمودن این عارضه راه حل های فراوانی وجود دارد که بسته به علاقه و نظر خودتان، نوع پوست شما و نوع ترک‌های پوستی و با مشورت پزشک می توانید هرکدام از آن‌ها را انتخاب نمایید. اما به این نکته توجه داشته باشید که هیچ درمانی قطعی و صد در صد نیست و همه درمان‌های در این مورد برای به حداقل رساندن شکل این خطوط است.

پس از زایمان با استفاده از روش های زیر می توانید به بهبود ترک های پوستی ایجاد شده بپردازید:

1- استفاده از انواع کرم‌های موضعی رتینوئید، این کرم‌ها با ایجاد کلاژن می تواند به بهبود ترک ها کمک نماید.

2-با استفاده از پیلینگ و لایه برداری می توانید در مسیر بهبود این ترک‌ها قدم بردارید.

3-میکرودرم ابریژن نیز یکی از روش های کمک به کمتر شدن این ضایعات پوستی است. در این روش به کمک وسیله‌ای بلوره‌ها به آرامی پوست را خراش می دهند و سپس پوست‌های مرده با مکش از محل خارج می‌شود. لایه‌های قدیمی پوست از بین رفته و پوست سالم مجدداً ساخته می‌شود.

4-  لیزر درمانی یکی از روش هایی است که امروزه به شدت توسط پزشکان توصیه می شود و تأثیرگذاری بسیار بالایی دارد. استفاده از لیزرهای fractional می‌تواند این ترک‌های پوستی را تا حد زیاد از بین ببرد.

5-یکی دیگر از روش‌های از بین بردن ترک های پوستی جراحی پلاستیک است که در مقایسه با سایر روش‌ها پرهزینه‌تر می‌باشد.

تهیه کننده : توپ تاپ