چرا دوقلوها به هم می چسبند؟

دوقلوهای به هم چسبیده موارد نادری هستند که آماری نزدیک به یک در دویست هزار تولد را به خود اختصاص داده اند. از همین روی بررسی دلایل به دنیا آمدن این نوزادان موضوع بسیار مهم و حائز اهمیتی است. اما بهتر است قبل از بررسی دلایل، به تعریف علمی آن ها بپردازیم. دوقلوهای به هم چسبیده دو نوزاد هستند که به لحاظ جسمی به یکدیگر متصل می باشند. 

هر دو دوقلوهای به هم چسبیده از یک تخمک متولد می شوند اما آن ها در داخل رحم مادر قبل از اینکه به دو نوجنین مستقل تبدیل شوند، به یکدیگر متصل می مانند. در واقع این دو نوجنین در مرحله رشد به طور فیزیکی از هم جدا نمی شوند و اغلب در ناحیه شکم، قفسه سینه و یا لگن به هم متصل می مانند. بنابراین با توجه به این تعاریف می توان گفت دوقلوهای به هم چسبیده از نوع همسان هستند. علاوه بر این از آنجایی که هر دو آن ها از یک تخمک مشترک به وجود آمده اند، دارای جنسیت مشترک خواهند بود.

بیش تر آن ها در همان مراحل نخست در رحم مادر می­میرند یا در نهایت فقط برای چند روز بعد از تولد زنده می مانند. این میزان مرده زایی در آمارهای موجود فعلی در حدود چهل تا شصت درصد می باشد. تعداد آن هایی هم که بعد از تولد فقط یک تا چند روز به حیات خود ادامه می دهند در حدود 35درصد می باشد. برخی دیگر که قادر به ادامه حیات هستند، ممکن است به کمک جراحی از یکدیگر جدا شوند. موفقیت جراحی بیشتر به این بستگی دارد که دوقلوهای به هم چسبیده از کدام ناحیه بهم متصل هستند و تعداد اعضا یا ارگان های به هم چسبیده آن ها چقدر می باشد، از طرفی دیگر تجربه و مهارت تیم جراحی نیز بسیار حائز اهمیت می باشد.

علائم دوقلوهای به هم چسبیده

دوقلوهای به هم چسبیده قبل از بارداری هیچ نشانه ای ندارند و نمی توان آن ها را پیش بینی کرد. همانند سایر بارداری ها، در دوقلوهای به هم چسبیده نیز ممکن است مادر در اوایل بارداری تهوع، استفراغ و سایر علایم طبیعی را تجربه کند. با این حال سونوگرافی استاندارد می تواند در اوایل بارداری وجود دوقلوهای به هم چسبیده را به ما نشان دهد. البته برخی از پزشکان بر این باور هستند که توسط سونوگرافی و سایر روش های عکسبرداری نمی توان با قطعیت شرایط این دو جنین به هم چسبیده را تشخیص داد وخامت موضوع صرفا پس از تولد قابل رویت خواهد بود. اما اگر شما به عنوان مادر این دوقلوهای به هم چسبیده قصد سقط جنین را دارید، می بایست تا هفته هجدهم بارداری صبر کنید چرا که در کشور ما بعد از گذشت این زمان مشخص می توان از وضعیت جنین های متصل اطلاع حاصل کرده و اجازه سقط آن را صادر کرد.

چطور دوقلوهای به هم چسبیده به یکدیگر متصل می شوند؟

دوقلوهای به هم چسبیده اغلب براساس قسمتی از بدن که به هم متصل شده است، طبقه بندی می شوند. آن ها گاها ارگان ها و یا سایر اعضای بدن خود را با یکدیگر به اشتراک می گذارند. گاها فقط از یک ناحیه متصل هستند و برخی اوقات بیش از یک عضو در این به هم چسبیدگی دخیل است. بنابراین می توان گفت آناتومی وِیژه هر جفت از دوقلوهای به هم چسبیده کاملا منحصر به فرد می باشد.

دوقلوهای به هم چسبیده ممکن است از نواحی زیر به یکدیگر متصل باشند:

ناحیه سینه: این دسته از دوقلوهای به هم چسبیده از ناحیه قفسه سینه به یکدیگر متصل می شوند و به بیان ساده تر آن ها روبروی یکدیگر قرار می گیرند. در این حالت ممکن است یک قلب مشترک داشته باشند. همچنین آن ها در برخی از مواقع اعضا داخلی مشترک مانند یک کبد و یا روده فوقانی داشته باشند. این نوع از چسبندگی در دوقلوهای مقترن یکی از رایج ترین انواع آن محسوب می شود.

ناحیه شکم: در این طبقه بندی دوقلوهایی قرار دارند که از ناحیه شکم و ناف به یکدیگر متصل هستند. در چنین مواردی اغلب یک کبد مشترک وجود دارد. البته در برخی از آن ها به اشتراک گذاری قسمت هایی از روده های بزرگ و کوچک نیز مشاهده شده است. اما در دوقلوهای به هم چسبیده از ناحیه شکم، معمولا دو قلب مجزا و جداگانه وجود دارد.

ناحیه پایینی ستون فقرات: دوقلوهایی که از ناحیه پایین کمر و باسن به هم متصل هستند در این دسته بندی جای می گیرند. برخی از آن ها دارای دستگاه گوارش مشترک هستند و برخی دیگر سایر عضوها مانند اندام های تناسلی و دستگاه ادراری مشترک دارند.

ناحیه طولی ستون فقرات: در این نوع از دوقلوهای به هم چسبیده، نوزادان از قسمت طول کمر به هم متصل بوده و کاملا پشت به هم قرار می گیرند. آن ها چهره یکدیگر را نمی بینند و این مورد از نادرترین انواع چسبندگی در دوقلوها می باشد.

ناحیه لگن: این شرایط نیز یکی از دشوارترین انواع آن ها می باشد که دوقلوها از قسمت لگنی به هم متصل بوده و معمولا دستگاه گوارش، اندام های تناسلی و دستگاه ادراری مشترک دارند. آن ها ممکن است هر دو، یک جفت پای کامل داشته و یا اینکه دو تا سه پای مشترک داشته باشند.

ناحیه کناری و مجاور: این دسته از دوقلوهای به هم چسبیده در کنار هم قرار می گیرند و از ناحیه گردن احتمالا به یکدیگر متصل می مانند. این در حالیست که آن ها اغلب سرهای جداگانه و مجزا دارند. دوقلوهایی که از این قسمت به هم می چسبند ممکن است دو، سه و یا چهار دست و پای مشترک یا جدا داشته باشند.

ناحیه سر: دوقلوهای به هم چسبیده ای که در این دسته از طبقه بندی قرار دارند، احتمالا از قسمت فوقانی سر، پشت سر و یا کنار سر به هم وصل هستند. اما در هیچ یک چسبندگی از ناحیه صورت مشاهده نشده است. آن ها قسمتی از جمجمه را با یکدیگر به اشتراک می گذارند. هرچند در بیشتر موارد با وجود چسبندگی جمجمه، هریک مغز جداگانه ای دارند. البته موارد نادری نیز بوده است که مغز آن ها نیز یکی بود.

ناحیه سر و سینه: در این حالت دوقلوها از صورت و قسمت بالاتنه به هم متصل هستند. صورت ها در دو جهت خلاف یک سر مشترک قرار داشته و معمولا یک مغز مشترک دارند. این دسته از دوقلوهای به هم چسبیده خیلی به ندرت زنده می مانند.

عامل داخلی به وجود آمدن دوقلوهای به هم چسبیده

دوقلوهای به هم چسبیده (دوقلوهای همسان) زمانی به وجود می آیند که یک تخم بارور به دو جنین تقسیم و در نهایت به دو نفر تبدیل می‌شوند. هشت تا دوازده روز پس از لقاح، لایه‌های جنینی که به شکل دو قلوها تقسیم می‌شوند شروع به توسعه اندام‌ها و ساختارهای خاص و بدنی می‌کنند. علم پزشکی بر این باور است که زمانی که جنین بعد از تخمک گذاری شروع به جداسازی از هم می شود - معمولا بین 13 تا 15 روز پس از تخمک – در این مرحله جداسازی متوقف شده و روند رشد اندام های از هم صورت نمی گیرد و در نهایت هر دو جنین به هم متصل می مانند. این فرآیند میتواند با اختلال های ژنتیکی و یا رژیم نادرست غذایی و مواردی به صورت ارثی اتفاق بیفتد. در اصل این موضوع (جدا نشدن تخمک ها) نوعی اختلال محسوب می شود به نتیجه آن دوقلوهای به هم چسبیده می شود.

یک تئوری دیگری نشان می دهد که دو جنین جداگانه ممکن است به نحوی در رشد زود هنگام با هم ادغام شوند و با هم رشد کنند. یعنی به صورتی که در هنگام تخمک گذاری دو جنین جدا از هم بارور می شوند و طی چند هفته بعدی به هم متصل می شوند و دوقلوهای به هم چسبیده تشکیل میشود. البته این نظریه منتقدان و مخالفانی هم دارد، که معتقدند دو جنین بعد تکامل تخمک گذاری دور از انتظار است دوباره با هم ادغام شوند.

اما چه سناریوری در این تئوری رخ می دهد ناشناخته است.

خطرهای احتمالی که باعث تولد دوقلوهای به هم چسبیده می شود

دوقلوهای به هم چسبیده ناخواسته و بسیار نادر متولد می شوند. از آنجا که این عمل اتفاق بسیار نادری هست  هنوز علت مشخصی ندارد و دقیقا معلوم نیست چه چیزی ممکن است در روابط زوجین یا مسائل دیگری از قبیل موروثی بودن یا اختلال ژنتیکی تاثیر گذار در تولد دوقلوهای به هم چسبیده باشند.

مشکلات گریبان گیر دوقلوهای به هم چسبیده

دوقلوهای به هم چسبیده نمی توانند به صورت طبیعی زایمان شوند و نیاز است به صورت عمل سزارین متولد شوند. در اغلب موارد آنها زنده به دنیا نمی آیند چون سیستم تکامل به صورت ناقص عمل کرده بعضی از اندام ها تشکیل نشده و یا ناقص تشکیل شده اند. دوقلوهای به هم چسبیده ای که بصورت سالم متولد می شوند به جرات می توان گفت از یک جنس هستند و شاید بعید باشد دو جنس مخالف به هم بچسبند. زندگی برای این نوزادان از همان دوران ابتدایی مشکلات سخت و دشوار می شود. تقریبا تمام مواردی که به سن  و سال فهم و شعور می رسند مشتاق و داوطلب جدا شدن از هم هستند. در برخی از این موارد می تواند این موضوع موفقیت آمیز باشد و در بسیاری از موارد نا امید کننده باشد البته موفقیت عمل جدا سازی با درصد بالایی به اندام های متصل به هم ربط دارد و همچنین به تخصص و کارآمدی تیم جراحی.

تهیه کننده : توپ تاپ