خرمشهر، با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود ، همواره مورد توجه رژیم عراق قرار داشت. این شهر از غرب و جنوب غربی به رود اروندرود محدود می‌شود که یکی از مهمترین رودهای مازندران است. 

ارتش عراق قصد داشت با تصرف خرمشهر ، به منابع آبی ایران دسترسی پیدا کند و همچنین مناطق دیگری از کشور را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

بعد از ۳۵ روز مقاومت مردم و نیروهای ایران در برابر توطئه‌ های عراقی ، در ۴ آبان ۱۳۵۹ ، خرمشهر توسط نیروهای بعثی به تصرف درآمد.

این اشغال موجب ناراحتی و تأسف برای مردم ایران شد که با مقاومت و تلاش فراوان ، نظام بعثی را برای مدتی نیز در خرمشهر نگه داشتند.

اهمیت راهبردی خرمشهر برای هر دو کشور ، عاملی بود که باعث طولانی شدن اشغال آن شد.

ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خرمشهر و واقع شدن در منطقه عملیاتی گسترده ، تمام توان خود را برای آزادسازی این شهر به کار گرفت.

اینکه اشغال خرمشهر تنها چند ماه به طول انجامید ، نشان از اراده قوی و اصرار مردم و نیرو های ایران برای بازپس‌گیری این شهر داشت.

در تاریخ دهم اردیبهشت ۱۳۶۱،  با آغاز عملیات بزرگ بیت‌ المقدس ، تلاش‌ های فراوانی برای آزادسازی خرمشهر صورت گرفت. این عملیات در سه مرحله انجام شد و با تلاش و تدبیر نیروهای ایران، در نهایت به پیروزی کامل رسید.

سوم خرداد ۱۳۶۱ ، روزی بزرگ و تاریخی برای ایران بود که در آن خرمشهر نه تنها از دست اشغال عراقیان آزاد شد ، بلکه نشان از اراده و عزم ملت ایران برای دفاع از کشورشان و دفاع از حقوق خود داشت.

فتح خرمشهر علاوه بر روحیه شهادت‌ طلبی مردم و نیرو های ایران،  نقطه عطفی مهم در تاریخ مقاومت و پیروزی ملت ایران بود. 

این پیروزی نشان داد که با اراده و اصرار قوی ، هر چیزی ممکن است. ایرانیان با پیروزی در جنگ تحمیلی و آزادسازی خرمشهر، به دنیا نشان دادند که هرگز از دفاع از کشور و مبارزه برای حفظ استقلال و حریم خود فرونگردند.

با آزادسازی خرمشهر ، مردم ایران احساس توانمندی خود را بیشتر کردند و روحیه مقاومت و پیروزی را در خود تقویت کردند. 

این پیروزی نه تنها در سرنوشت جنگ تحمیلی تأثیرگذار بود، بلکه در تاریخ مقاومت مردم ایران به یادگار باقی ماند.

سوم خرداد ۱۳۶۱، روزی است که به یادگار ماندگاری در دل ملت ایران است. این روز نشان دهنده اراده و عزم مردم ایران برای دفاع از کشورشان و آزادسازی از اشغال است. 

امیدواریم که مردم ایران همواره با همین اراده و اصرار، برای حفظ استقلال و آزادی خود تلاش کنند و همواره به یادگاری از جنگ تحمیلی و آزادسازی خرمشهر واقف باشند.