برد و باخت در زندگی ما چگونه پدید می آید و چه عواملی سبب می شود در این حوزه قدرتمندتر شویم؟

زندگی، همواره به مثابه ی یک هندوانه ی بازنشده، دارای سورپرایز های زیادی برای ماست . برد و باخت در زندگی ، نیز همانند همین موضوع، می تواند با بریدن آن هندوانه ، یک میوه ی پر آب و قرمز و خوشمزه را به ما تحویل دهد و یا اینکه ؛ کاملا عکس عمل کند و چیزی همانند یک کلم بی آب و بد مزه و در برخی موارد حتی خراب و غیرقابل استفاده را ، تحویل مان دهد .

برد و باخت در زندگی ، تابع شرایط ریاضی وار و فرمالیته نیست و نمی توان برای خوشبختی و برد همیشگی در زندگی، فرمولی خاص را ارائه کرد . همه ما برد و باخت در زندگی را تجربه کرده ایم و از اینکه در موقعیت های خاصی پیروز و برنده بوده ایم، شاد شده ایم و در مقابل در برابر موقعیت هایی که در آن فرصت را از دست داده ایم و شاید همه چیزمان را باخته ایم، احساس افسردگی و سرخوردگی را تجربه کرده ایم .

اما آیا این به این معنی است که برد و باخت در زندگی ، معنایی مطلق دارد و یا اینکه به تناسب و فراخور موقعیت هایی که در آن برد و باخت در زندگی را تجربه نموده ایم، می توان گفت که این دو امر، کاملا نسبی هستند و می توان از آنها عبور کرد ؟

برد و باخت در زندگی: عاملی مطلق یا نسبی ؟

برخی از ما انسان ها، پس از برد و پیروزی در یک موقعیت از زندگی مان چنان غره و شاد می شویم ، که گویی تا ابد در تمام نبرد های زندگی پیروز شده ایم ؛ و در مقابل گاهی می پنداریم با از دست دادن فرصت ها یا عزیزان مان ، و یا باختن هر چیز دیگر ، دنیا در برابرمان صف آرایی کرده است و یارای مقابله با مشکلات را نداریم و به طور کلی باخته ایم . این معنای مطلق برد و باخت در زندگی ، است که بسیاری از افراد ناموفق در هر زمینه ای دارای چنین تفکری هستند .

اما گروه دیگری؛ که احتمالا تعدادشان از گروه اول کمتر است ، پس از هر پیروزی در زندگی شان ، آن چنان به خود غره نمی شوند که حس کنند تا ابد همه چیز را از آن خود کرده اند و دیگر هیچ گاه ، برد و باخت در زندگی را تجربه نخواهند کرد . آنان در برابر مصائب و ناملایمات زندگی نیز، چنین رفتاری دارند و اثر پذیری آنها از حوادث و بلاهایی که ممکن است برای هر یک از ما پیش بیاید، دچار سردرگمی و افسردگی نمی شوند .

این نوع نگاه نسبی به برد و باخت در زندگی ، چنین افرادی را از وجود شادی های کاذب پس از هر نوع پیروزی و یا ناراحتی و افسردگی افراطی پس از هر بار برد و باخت در زندگی ، مصون می دارد . چرا که این گروه این گونه می اندیشند، که پیوند اراده و تلاش و پشتکار، می تواند در برابر هر گونه برد و باخت در زندگی ، انعطافی بی حد و حصر به آنها ببخشد، که بتوانند با درک صحیح موقعیت شان در زندگی خود و جامعه ای که در آن زندگی می کنند، راهی را که با تفکر و اندیشه انتخاب کرده اند و به درستی اش ایمان دارند، ادامه دهند .

زندگی علیرغم برد و باخت در زندگی ، ادامه دارد

بیشتر ما علیرغم حفظ بودن این جمله ی به ظاهر کلیشه ای ، هیچ گاه به درستی و اهمیت آن حتی فکر هم نکرده ایم، چه برسد به اینکه با سرلوحه قرار دادن این موضوع که با وجود هر نوع پیروزی یا باخت ، و برد و باخت در زندگی زندگی متوقف نمی شود، و به کار خود ادامه خواهد داد، متجلی انسان هایی باشیم که علیرغم بارها برد و باخت در زندگی ، همچنان به راه خود ادامه می دهند و این اطمینان و ایمان را دارند که روزی به هدف خود ، خواهند رسید .

اما بهتر است بدانید، در طول تاریخ افرادی بوده اند که پس از هزاران بار برد و باخت در زندگی ، باز هم دست از تلاش بر نداشته اند و همچنان به راه خود ادامه داده اند و بالاخره پیروز شده اند .

شاید یکی از معروف ترین افراد ، که جامعه ما بیشتر با آن آشنا است، سر توماس ادیسون باشد . او کاشف لامپ های رشته ای و بسیاری از وسایل پیچیده دیگر بود. در کودکی و در دوران ابتدایی، مدیر مدرسه او، با اعتقاد راسخی که به کودن و کند ذهن بودن او داشت، او را از مدرسه اخراج کرد.اما او که به برد و باخت در زندگی چندان اعتقادی نداشت، خود با پشتکار و مطالعه به یکی از دانشمندان بزرگ تاریخ بدل شد .

در طول حیات او مانند هر انسان دیگری برد و باخت در زندگی ، به وفور دیده می شود . اما او هر بار که می باخت قوی تر می شد . در طول حیات او ، 2500 اختراع از او در کشور های آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس به ثبت رسید . اما مهم ترین اختراع او که لامپ رشته ای است؛ به او یاد داد که برد و باخت در زندگی تابع قوانینی است که تنها با صبوری به دست می آید . او تنها برای به بار نشستن این اختراع بیست و پنج سال با گروه خود کار کرد و در آزمایش نهصد و نود و پنجم خود، موفق به دستیابی به این وسیله ی فوق العاده ضروری در زندگی امروزی ما انسان ها گردید .

برد و باخت در زندگی تابع چه عواملی است ؟

بهترین پاسخ برای این سوال ، شاید در خود سوال نهفته است ! اینکه چه عواملی می توانند ما را در برد و باخت در زندگی ، قدرتمند تر کنند، دقیقا مانند این سوال است که از خود بپرسیم با وجود نردبام ، چگونه باید از دیوار بالا رفت !

اولین عامل برد و باخت در زندگی ، این است که اساسا به این نتیجه ی بسیار مهم برسیم که هیچ عامل یگانه و واحدی برای برد و باخت در زندگی وجود ندارد . شاید راهی که یک نفر را به نوک قله ی افتخار می رساند، عمان عاملی باشد که ما را به قعر پرتگاه شکست پرتاب کند .

برد و باخت در زندگی مانند رونویسی و یا کپی ، پیست کردن زندگی افراد موفق نیست ؛ بلکه با شناخت و خودشناسی بنیادین خود، باید بدانیم که نقاط ضعف و قوت ما دقیقا چه چیز هایی است و پس از آن با تلاش و ممارست سعی کنیم نکات مثبت مان را ارتقا دهیم و نقاط ضعفمان را بهبود ببخشیم و یا از آنها در جهتی استفاده کنیم که بهترین نتیجه را از آن بگیریم .

به عبارت بهتر طبق باور درستی که بسیاری از ما به آن در رابطه با برد و باخت در زندگی ، باور داریم؛ هیچ کس غیر از خود ما ، مسئول این نیست که ما در مواجهه با موقعیت های متفاوت زندگی مان پیروز شده ایم و یا اینکه همه چیزمان را باخته ایم .

به طور مثال اگر ما به حقایقی که در زندگی مان وجود دارد ، توجه نکنیم ، نمی توانیم برد و باخت در زندگی ، را به عنوان واقعیتی انکار ناپذیر درک کنیم. چرا که درک درست از این موضوع است که سبب می شود ، ما در مواجهه با فرصت ها یا بد بیاری های بعدی ، بتوانیم عکس العمل درستی از خود نشان دهیم .

خودشناسی اولین اصل زندگی برای مواجهه با برد و باخت در زندگی :

در ابتدای این بخش باید بگوییم که خود شناسی (Self – examination) ، تفاوت بنیادین و اساسی با خودپرستی و خود کامگی (Egoism) دارد. بسیاری در ارتباط با برد و باخت در زندگی آن چنان به خود مغرور می شوند ، که این دو را مترادف یکدیگر می دانند و همین تضاد سبب شکست آنها در موقعیت های متفاوت می گردد .

فرض کنید کسی تمام امکانات برای ازدواج را دارد و با این دید که داشتن تمام امکانات مادی لازم برای یک زندگی مشترک، کافی است ازدواج می کند . اما پس از ازدواج به علت عدم خودشناسی ، به نوعی خودکامگی و خود پرستی می رسد که این مسئله سبب نادیده گرفته شدن طرف مقابل و شریک زندگی اش می شود . در چنین موقعیتی حتی اگر، طرف مقابل صبر و تحمل بسیار زیادی هم داشته باشد، بالاخره روزی از خودکامگی طرف مقابل، چه مرد و چه زن، به ستوه می آید و همین مسئله سبب شکست او در زندگی مشترک می گردد .

یا در حالت دیگر در حالت عکس این قضیه و در ارتباط با برد و باخت در زندگی ، کسی که هیچ یک از الزامات یک زندگی مشترک را ندارد ، تنها به علت علاقه داشتن به طرف مقابل ، ازدواج می کند . در این حالت هم، همانند مثال اول ، عدم خودشناسی و در نظر نگرفتن نیازهای خود و طرف مقابل ، زندگی مشترک دچار شکست می شود .

برای دستیابی به درک و خودشناسی عمیق از خودمان ، باید چه کارهایی انجام دهیم؟

پاسخ این سوال یک کلمه است : مطالعه . متاسفانه در زبان فارسی مطالعه به معنای کامل خود معنا نمی شود و تنها به خواندن کتاب یا هر چیز دیگری ، مطالعه اطلاق می گردد .

در حالی که برد و باخت در زندگی ، ارتباط مستقیم به مطالعه ی خویشتن مان دارد . مطالعه در حقیقت به معنای کاوش و پژوهش و به چالش کشیدن و آزمایش کردن است . اگر برای برد و باخت در زندگی ، ما مطالعه ی دقیقی از خودمان داشته باشیم، و خوانش و قرائت صحیح، درست و کاملی از خود، نیاز ها یمان، آمال و آرزو ها، و بسیاری از نکات شخصی دیگر از خودمان داشته باشیم، در رابطه با برد و باخت در زندگی بسیار پخته تر و عاقلانه تر تصمیم گیری خواهیم کرد .

هیچ گونه برد و باخت در زندگی ، بدون اینکه خودمان را بشناسیم حاصل نمی شود و هیچ خود شناسی نیز، بی آنکه به خود بنگریم و عیب و نقص ها و عناصر مثبت و قوت خود را درک نکنیم، به دست نخواهد آمد . به قول نظامی :

آینه گر نقش تو بنمود راست

خود شکن آیینه شکستن خطاست

ما با نگاه به درون مان، خواهیم فهمید که چه زشتی ها ، عیب ها و نقص هایی داریم که ما در وجود برخی از آنها هیچ نقشی نداشته ایم و شرایط اجتماعی، وراثتی، و ... ما را به آن دچار کرده است . همینطور این نوع نگاه ، به ما این قدرت را خواهد داد که از وجود بسیاری از موهبت های مثبت و نقاط قوت خود آگاه شویم و کنترل برد و باخت در زندگی خود را ، به دست بگیریم .

البته همان گونه که بیان کردیم این مسئله مطلق نیست و بالاخره روزی ما ، به دلایلی که اصلا نمی توانستیم پیش بینی شان کنیم زمین خواهیم خورد و یا پیروز خواهیم شد . اما می توان گفت که نقش این مسئله ، به حدی زیاد است که با وجود آن می توان بخش بزرگی از زندگی را ، در کنترل گرفت و توان این را بدست آورد که برد و باخت در زندگی را کنترل نماییم . اما پس از خود شناسی مهم ترین مسئله ، انتخاب و تصمیم گیری درست است که باید مورد توجه قرار گیرد .

انتخاب و تصمیم گیری درست؛ کلید کنترل برد و باخت در زندگی :

هر کس که شناخت درست و صحیحی از خود داشته باشد، می تواند با در نظر گرفتن جمیع شرایطی که بیان شد، انتخاب و تصمیم گیری درستی داشته باشد و برد و باخت در زندگی ، با هر شدتی که باشد را به نوعی به کنترل خود در آورد .

این مسئله بسیار مهم است که ما با شناختی که از خودمان داریم ، بتوانیم تصمیمی درست و کلیدی، به فراخور زندگی مان داشته باشیم . تصمیم گیری درست سبب می شود، که در پیوند با منطق و مغرور نشدن و نهراسیدن از برد و باخت در زندگی ، بتوانیم دست به کارهایی بزنیم ، که حتی روزی برای خودمان هم غیر ممکن به نظر می رسیده است .

برد و باخت در زندگی ، تنها به تصمیم های گاها آنی ما بستگی دارد . در حالی که اگر ما پیش از آن لحظه ، مدت زیادی در مورد قدرت و ضعف خود اندیشیده باشیم و مطالعه کرده باشیم، می توانیم، تصمیم های فوق العاده ای بگیریم که دیگران را مسحور قدرت مدیریت ما کند .

پس با توجه به این موضوعات، مطمئنا می توان به جایگاهی رسید که برد و باخت در زندگی ، برای ما دیگر نه یک کابوس، بلکه تنها یکی از تجارب تلخ یا شیرین مان باشد که در ادامه ی راه مان با وجود آنها، خواهیم توانست از تمام سختی ها بگذریم و به قله های افتخار دست یابیم .

تهیه کننده : توپ تاپ