طبق آخرین تحقیقاتی که در ایالت متحده انجام گرفته است؛ نزدیک به 17 میلیون آمریکایی از بیماری افسردگی رنج می برند. همانطور که می دانید بیماری های روانی یکی از بدترین اتفاقاتی است که ممکن است خانواده ها با آن مواجه شوند. علاوه بر این، انجمن پزشکی آمریکا نیز، افسردگی را مهمترین عامل ضعف در برقراری ارتباطات می داند. در جوامع امروزی، یک نفر از هر ده نفر دچار افسردگی شدید هستند و نزدیک به دو سوم این افراد، از کمک های حرفه ای بهره ای نمی گیرند.

بیماری افسردگی بر اعضای خانواده و به خصوص همسر فرد بیمار تأثیر می گذارد. محققان با مطالعه بر روی این موضوع، به این نتیجه رسیده اند که باید فرد مبتلا به افسردگی درمان شود تا بتوان روی بهبود روابط زوجین کار کرد.

درک افسردگی

اگرچه این بیماری، زندگی افراد بسیاری را تحت تأثیر قرار می دهد؛ امّا، از تعداد افراد کمی که به دنبال کمک های حرفه ای هستند؛ مشخص است که قربانیان و اعضای خانواده آن ها، به اطلاعات بیشتری در زمینه افسردگی نیاز دارند. باعث تأسف است که بیماری های ذهنی، تنها ناتوانی عصر حاضر هستند و تأثیر مخرب زیادی بر روی روابط و خانواده ها می گذارند.

هر شخصی، ممکن است گاهی اوقات در زندگیش احساس اندوه و ناراحتی داشته باشد. امّا، مهم است که بتوانیم میان ناراحتی و افسردگی تمایز قائل شویم. بیماری های روانی، به گسستگی موقت ناشی از نگرانی های اجتماعی و احساسی  اشاره نمی کنند؛ بلکه، بیماری های روانی به عنوان ناهنجاری هایی که در حالات یک فرد یا اختلال در مغز او رخ می دهد؛ اطلاق می شوند که باعث اختلالات شدید در درک، تفکر و رفتارهای آن شخص می گردند. افسردگی، رفتارهای منفی را شامل می شود که باعث کاهش اعتماد به نفس، کاهش تمرکز و زود رنجی افراد می شود و منجر به تغییر در روابط نیز می گردد. الکساندر موریسون (Alexander Morrison)، در کتابش، تأثیر بیماری روانی را به روش زیر توصیف می کند.

«آشکاراست که آسیب های عاطفی، روحی و فیزیکی ناشی از بیماری های روانی بسیار وحشتناک است و کلمات در توصیف آن عاجز هستند. این بیماری باعث آسیب رسیدن به خانواده و دوستان فرد بیمار می شود. همه افراد در تلاش برای فهمیدن علّت این مسئله هستند. در این شرایط سخت و بحرانی، رویاها دور ریخته می شوند؛ امیدها بر باد می روند و وحشت و اندوه به شدت در زندگی احساس می شود».

هنگامی که اختلالات، شدید و طولانی مدّت باشند؛ بر عملکرد فرد تاثیر می گذارند؛ ممکن است بعد از مدتی افسردگی درمان شود امّا، در مقطع دیگری از زندگی، فرد را دوباره درگیر کند. همانند سایر بیماری ها، درمان افسردگی بسته به نوع و شدتش، روش های متعددی دارد. دکتر موریسون به این نکته اشاره می کند که چندین نظریه برای توصیف افسردگی وجود دارد ولی علی رغم قوی بودن این نظریه ها، هیچ کدام نمی توانند تمام جنبه های این بیماری روانی را توصیف کنند. برای مثال، شواهد نشان می دهند که بیماری های روانی احتمالا از طرف خانواده ها به فرزندان به ارث می رسد. امّا، مشخص نیست که این بیماری، چه میزان ژنتیکی باشد و چقدر به عوامل محیطی وابسته باشد.

افسردگی نوعی اختلال درونی است که باعث اختلال در حالات رفتاری و عواطف افراد می شود. این بیماری به پنج دسته اصلی تقسیم می شود که شامل موارد زیر می باشند

_افسردگی شدید
_اختلال دو قطبی
_افسردگی روحی
_افسردگی آتیپیک
_دیستایمیا

افسردگی و خانواده

محققان دریافته اند که افسردگی از خانواده شروع می شود و اگر این بیماری به عنوان یک بیماری ژنتیکی شناخته شود؛ باید دلیل آن کشف شود که چطور اتفاق می افتد. هزینه های اجتماعی افسردگی، به فرد افسرده محدود نمی شود و تمام اعضای خانواده را درگیر می کند. خانواده هایی که بیماران مبتلا به افسردگی دارند؛ با چالش های زیادی در زندگی مواجه هستند. به عنوان مثال، کاهش فرصت های شغلی برای افراد افسرده، باعث کاهش درآمد خانواده می شود. قربانیان معمولا از طرد شدن در اجتماع هراس دارند و همین مسئله عزت نفس آن ها را کاهش می دهد. همچنین افراد افسرده ممکن است به این باور برسند که خانواده، همسر و دوستانشان روزی آن ها را ترک خواهند کرد.

واقعیت هایی درمورد افسردگی و ازدواج

امروزه افسردگی و مشکلات زناشویی به طور گسترده ای در جوامع مدرن فراگیر شده است. برای مثال، این بیماری 10 الی 25 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می دهد که باعث می شود یک سوم از ازدواج ها با مسئله افسردگی مواجه باشند یا طلاق و جدایی را تجربه کنند. این جمله به این معنا نیست که جدایی و طلاق همیشه منجر به افسردگی می شوند یا افسردگی همواره باعث جدایی و طلاق می شود. باید این نکته را در نظر داشت که افرادی که به دنبال کمک از مرکز سلامت روان هستند؛ بیشتر از مشکلات زناشویی و افسردگی رنج می برند. برخی محققان اعتقاد دارند که 50 درصد از زوج های مشکل دار، حداقل یک عضو دارند که از لحاظ بالینی افسرده است. همچنین تحقیقات انجام شده بر روی افسردگی و رابطه زناشویی نشان می دهد که افسردگی یکی از عوامل ناسازگاری در روابط زوجین است.

 تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می دهند که استرس و نگرانی مراقبت از بیمار روانی، احتمال ابتلا به افسردگی را در افراد افزایش می دهد. این اطلاعات زمانی که با یافته های دیگر گره می خورند؛ ارزشمند می شوند. برای مثال، بیش از 50 درصد از افراد افسرده، گزارش داده اند که با مشکلات زناشویی مواجه هستند (افسردگی قبل از مشکلات زناشویی وجود داشته است). همین امر، باعث بالا رفتن میزان طلاق در این افراد می شود. در واقع این آمار به ما نشان می دهند که افسردگی و مشکلات زناشویی یک چرخه زیان آور را شکل می دهند. یعنی؛ افسردگی منجر به مشکلات زناشویی می شود و مشکلات زناشویی در نهایت به افسردگی می انجامند.

افسردگی، به تنهایی موجب گسستن روابط زناشویی نمی گردد. امّا، بیشتر متخصصان معتقدند که افسردگی علت طلاق است و احتمال کمی وجود دارد که افراد به علت جدایی افسرده شوند.

مراقبت از همسر

مراقبت از فرد افسرده ای که نقش همسر را دارد؛ کار بسیار دشواری است و تاثیرات مخرب زیادی روی افراد می گذارد. در حقیقت، یافته های علم روانشناسی تایید کرده اند که همسر فرد مبتلا به افسردگی به احتمال زیادی به این بیماری مبتلا می شود. همچنین تحقیقات نشان می دهند که زندگی با شخص افسرده، بار روانی زیادی را به همسر تحمیل می کند. و تعجبی ندارد که همسران به عنوان مراقبان بیماران افسرده، بیشترین ریسک ابتلا به افسردگی را داشته باشند؛ چون نزدیک ترین افراد به بیمار تلقی می شوند.

برای اینکه درک درستی از تاثیر افسردگی داشته باشید؛ باید تفاوت میان یک رابطه سالم با رابطه آشفته افسرده را بدانید. همسران این افراد، مانند دیگر مردم، با امیدها و رویاهای فراوانی وارد رابطه زناشویی می شوند. در نتیجه، هنگامی که در زندگیشان خود را به عنوان سرپرست مشاهده می کنند؛ با محدودیت های متعددی روبرو می شوند و امیدشان را به زندگی از دست می دهند. پس، زندگی با فرد افسرده، به عنوان منبع استرس و درماندگی عمل می کند و باعث کمبودهای زیادی در زندگی زوجین می شود. مثلا، به احتمال زیاد فرد افسرده نمی تواند شغل خود را ادامه دهد و منبع درآمد خانواده کاهش می یابد و تمام فشارهای روانی بر دوش همسر قرار می گیرد و او را در معرض ابتلا به این بیماری قرار می دهد.

درک بیماری و درمان

پذیرفتن افسردگی به عنوان یک بیماری باعث می شود تا همسر، نقش فعالی در درمان شخص بیمار، ایفا کند. همسری که تا حدودی از این بیماری اطلاعات داشته باشد؛ می تواند در کنترل بیماری و رفتار شخص افسرده نقش بسزایی داشته باشد (گویی که شخص افسرده مانند یک کودک است). آگاهی از علل و آشنایی با درمان بیماری، کمک می کند تا همسر شخص مبتلا به درستی با این مسئله برخورد کند و ارتباط مناسبی با او برقرار کند. همچنین دانستن طول دوره درمان می تواند باعث شود تا همسر، تکنیک های رفتاری را برای درمان بیماری بیاموزد.

تشویق افراد افسرده به درمان، اصلاً آسان نیست و به تلاش زیادی نیاز دارد. گاهی افراد افسرده برای کمک گرفتن از روان پزشکان مقاومت می کنند. اما همسران می توانند با کمی ملایمت و اصرار، آن ها را به درمان ترغیب کنند. همچنین باید به این نکته توجه داشت که تا زمانی که بیماری عمیق نشده است؛ راحت تر درمان می شود. برای همسرانی که سرپرست فرد افسرده هستند؛ یادگیری درباره بیماری بسیار ارزشمند خواهد بود.

در بسیاری از قربانیان افسردگی، علایم بیماری با رفتارهای درست اطرافیان کاهش می یابد. عدم رفتار صحیح با این بیماران، باعث می شود تا به خود و دیگران آسیب برسانند. همسر شخص بیمار باید آگاه باشد که بیمار، ممکن است بعضی از قرص هایش را میل نکند یا مصرف تمام آن ها متوقف کند. در ذهن افراد افسرده، ممکن است تغییر رفتاری که در نتیجه مصرف دارو اتفاق می افتد؛ محسوس نباشد و همین امر، موجب دلسردی از مصرف دارو و قطع مصرف آن شود. داشتن آگاهی های لازم راجع به داروها، برای کمک به همسر افسرده، ابتدای کار است. همسر فرد بیمار، با برقراری ارتباط خوب می تواند به عنوان ناظر، در بهبودی همسرش نقش بسزایی داشته باشد.

صرف زمان برای خود

با تمام مسئولیت ها و فشارهایی که به همسر شخصی که افسرده است؛ وارد می شود؛ مهم است که این افراد برای خود وقت آزاد داشته باشند. در زمان افسردگیِ افراد، همسر آن ها نقش سرپرست خانواده را به عهده می گیرد و علاوه بر همسر، باید به کودکان، کارهای منزل و کار بیرون نیز رسیدگی کند. انجام تمامی این امور به تنهایی، باعث آسیب به روحیات افراد می شود و احتمال افسردگی را تا حد زیادی افزایش می دهد.

پنج مرحله ای که افراد هنگام ازدواج با فرد افسرده باید از آن عبور کنند در این مقاله آورده شده است. این مراحل، «پیامدهای ازدواج با فرد افسرده» نامیده می شوند. افرادی که از عواقب افسردگی رنج می برند؛ اغلب به دنبال منشأ مشکل در درون خود هستند و درک نمی کنند که همسرشان بیش از خودشان در معرض آسیب است و از بیماری آن ها تأثیر می پذیرد. پنج مرحله پیامدهای ازدواج با فرد افسرده به شرح زیر است:

ـ مرحله اول: سردرگمی. بیشتر افراد بعد از ازدواج با فرد افسرده، گیج و سردرگم می شوند و از خود می پرسند چرا فردی که با او ازدواج کرده ام از من دور است؟ چرا همیشه ناراضی و خواب آلود است؟ افراد در این مرحله احساس می کنند که مشکلات همسرشان تقصیر آن هاست و خود را مقصر افسردگی همسرشان می دانند.

ـ مرحله دوم: شک و تردید. در این مرحله افراد از خود می پرسند که کجای راه را اشتباه آمده اند و سعی می کنند گناه خود را بپذیرند.

مرحله سوم: تضعیف روحیه. در این مرحله افراد سردرگم و بی نظم می شوند و اعتماد به نفس خود را از دست می دهند. آن ها روحیه و شجاعتشان را به خاطر موقعیت پیش آمده از بین می برند.

مرحله چهارم: خشم. در این مرحله افراد احساس تهی بودن می کنند و خود را مقصر می دانند. خشم آن ها به سمت همسرشان نیست؛ بلکه آن ها از دست خودشان ناراحت هستند.

مرحله پنجم: میل به ترک همسر. در این مرحله، افراد تصمیم می گیرند با همسر افسرده خود بمانند یا او را برای همیشه ترک کنند. معمولاً افرادی که مجبور به این تصمیم گیری می شوند؛ احساس گناه می کنند. زیرا می دانند همسرشان بیمار است و به مراقبت نیاز دارد.

در نتیجه مهم است که همسر شخص افسرده زمان هایی را برای خودش اختصاص دهد تا بتواند در زندگی و ازدواجش، نقش مفیدی داشته باشد. پیشنهادی که به همسران افراد افسرده می توان داد این است که برای بازیابی روحیات خود بهتر است کارهای زیر را انجام دهند.

ـ کتاب خواندن

ـ معاشرت و صحبت با دوستان قابل اعتماد

ـ تماس با اعضای خانواده و ملاقات با آن ها

روشی که برای بازیابی روحیه استفاده می شود؛ در مقایسه با فایده ای که این کار برای بهبود روابط رومانتیک دارد؛ مهم نیست. افسردگی یک بیماری است و اگر درمان نشود تأثیرات مخربی بر ازدواج می گذارد. فرد افسرده با علایم بیماری زندگی می کند و همسرش را در معرض آسیب و علایم مشابه قرار می دهد. امّا، کسی به همسر فرد افسرده توجهی نمی کند و همین مسئله ممکن است باعث درگیر شدن او با افسردگی شود.

گردآورنده : توپ تاپ