بونیون یا انحراف قوز شست پا چیست؟

قوز شست پا، به برآمدگی استخوان در مفصل بین انگشت شست و پا، جایی که مفصل کفی-انگشتی نامیده می شود، گفته می شود. این حالت به آرامی با گذشت زمان ایجاد می شود و رفته رفته بزرگتر شده و بیرون می زند. این برآمدگی حتی می تواند انگشت شست را خم کند.

علائم

واضح‌ترین نشانه ی انحراف قوز شست پا یک برآمدگی روی مفاصل است. ممکن است این برآمدگی متورم یا قرمز شود. هم چنین افراد مبتلا به انحراف قوز شست پا به سختی می‌توانند انگشتان پا را و به خصوص انگشت شست خود را حرکت دهند.

علل

شرایطی مانند آرتریت روماتویید، که مفاصل را متورم کرده و به آن آسیب می ر‌سانند می‌توانند منجر به انحراف قوز شست پا شوند. همچنین کفش نامناسب و کفشی که انگشتان پا را منقبض می کند از علل دیگر به وجود آمدن آن هستند. برخی از افراد هم به دلیل نحوه ی شکل‌گیری پاهایشان به احتمال زیاد به آن مبتلا می شوند.

این اتفاق اغلب در دختران بین ۱۰ تا ۱۵ سال رخ می‌دهد، اما پسرها هم می‌توانند مبتلا به آن شوند. پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چرا دختران بیشتر در معرض انحراف قوز شست پا قرار دارند، اما ممکن است به دلیل کفش های نوجوانان باشد. برخلاف بزرگسالان، جوانانی که انحراف قوز شست پا دارند معمولاً می توانند انگشت شست خود را تکان دهند، امّا هنوز دردناک است.

بونیونت یا برجستگی کنار انگشت کوچک پا

این یک انحراف قوز پاست که در مفصل بین انگشت کوچک و پا شکل می گیرد و به آن "بونیون تیلور" نیز می گویند. علت نامگذاری این است که خیاط ها ( tailors) مدت زیادی چهار زانو می نشینند، که باعث فشار در یک طرف پاهایشان می شود و منجر به انحراف انگشت کوچک می گردد.

تشخیص

پزشک شما با نگاه کردن می تواند انحراف قوز شست پا را تشخیص دهد. امّا برای تشخیص اینکه آیا مفصل آسیب دیده یا نه، تخمین میزان آسیب دیدگی و وخامت اوضاع نیاز به انجام X-Ray هست تا بتوان نحوه ی درمان را تشخیص داد.

درمان:

1. کفش هایتان را تغییر دهید
شاید برای کاهش درد فقط تغییر کفش کافی باشد. پزشکتان می تواند در انتخاب کفش مناسب به شما کمک کند. کفش باید به اندازه ی کافی برای انگشتانتان جا داشته باشد، و پاشنه ی آن کمتر از 2 اینچ باشد.کفش های پاشنه بلند به انگشتان کناری فشار وارد کرده و باعث انحراف قوز شست پا و مشکلات دیگر می شوند. از کفش های نوک تیز که به پا فشار وارد می کنند دوری کنید.

2. یخ
برای تسکین تورم و درد، یخ خرد شده را در یک حوله خشک قرار داده و آن را روی انحراف قوز شست پا بگذارید. دقت کنید که آن را بیش از ۲۰ دقیقه نگه دارید. احتمالاً یخ آب شود چون پای شما بافت و ماهیچه کمتری نسبت به قسمت‌های دیگر بدن دارد. اگر آسیب عصبی و یا مشکل گردش خون داشته باشید پیش از قرار دادن یک بسته یخ روی پاهای خود با پزشک صحبت کنید.

3. گذاشتن پد
می توان پدهای خاصی روی محل آسیب دیده گذاشت. امّا قبل از این کار با پزشکتان مشورت کنید، یا قبل از استفاده از پد مدت کوتاهی آن را امتحان کنید تا نتیجه را ببینید. اگر سایز درستی انتخاب نکرده باشید ممکن است با ایجاد فشار باعث بدتر شدن شرایط شود.

4. داروها
داروهای بدون نسخه ی ضد درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن، یا ناپروکسن می‌توانند به کنترل تورم و درد کمک کنند. اگر انحراف قوز شست پای شما از ورم مفاصل و یا دیگر بیماری ها ناشی می‌شود، ممکن است پزشک هم به شما دارو بدهد.

5. جراحی
اگر درمان‌های دیگر برای شما کارساز نیستند، احتمالاً پزشکتان جراحی را پیشنهاد کند. البتّه، پزشکان معمولاً در دوران نوجوانی جراحی را توصیه نمی‌کنند، چون هنوز پا در حال رشد است و احتمال برگشت انحراف وجود دارد.

عوارض
1. التهاب کیسه ی زلالی
کیسه ای پر از مایع به نام کیسه ی زلالی، در ماهیچه ی مجاور مفصل انگشت شست وجود دارد. وقتی که این مفصل به دلیل انحراف قوزک شست پا بزرگتر می شود، کیسه ی زلالی می تواند دردناک و متورم شود، که به این حالت "التهاب کیسه ی زلالی" گفته می شود. این اتفاق در نهایت می تواند منجر به آرتروز شود.

2. بیماری متاتارسالژی
این اتفاق زمانی می افتد که قوزک پای شما متورم شده و آسیب ببیند. انحراف قوز شست پا می تواند منجر به این مشکل شده و کفش بسیار تنگ یا خیلی گشاد نیز آن را وخیم تر کند. این حالت در فعالیت هایی مثل بسکتبال که پرش و دویدن زیاد است ممکن است پیش بیاید.

3. شست کژی
انحراف قوزک شست پا ممکن است در انگشتان دوم، سوم و چهارم نیز خمیدگی ایجاد کند. این اتفاق زمانی می‌افتد که عضلات و تاندون‌ها تحت فشار قرار می گیرند. کفش‌های راحتی می‌توانند به درمان این مشکل کمک کنند، اما اگر "شست کژی" باعث مشکلات جدی شود ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند.