ازدواج و رابطه زناشویی قرارداد و پیمانی است که بین زن و مرد بسته می شود و براساس شرایط و مفاد لازم الاجرایی که در آن قید می شود، زوجین مکلف به انجام تکالیف آن خواهند بود؛ لذا ازدواج یا پیوند زناشویی یک پیوند آیینی است که متشکل از فرآیند های شناخت و آگاهی، انتخاب همسر، درخواست ازدواج، رد یا پذیرش، عقد قرارداد و نهایتاً ازدواج می باشد و این چارچوبی کلی از این فرایند است که با توجه به آداب و سنن رایج در فرهنگ ها و البته ادیان و مذاهب مختلف، شرایط متفاوتی را خواهد داشت.

روابط زناشویی برای برقراری نه فقط لذت جنسی، بلکه برای تشکیل نهادی متشکل از زن و مرد است که به شیوه های گوناگون عاطفی و مالی به هم پیوند می خورند.

به واسطه ازدواج و برقراری روابط زناشویی، حقوق و وظایفی بر زوجین محول می شود که باید به آن پایبند باشند و در حقیقت، براساس نظریات جامعه شناسان، با این ارتباط زناشویی بین زن و مرد نقش های اجتماعی و جابجایی پایگاه اجتماعی اتفاق می افتد.در این مطلب تلاش می شود روابط زناشویی را از دیدگاه ادیان مختلف بررسی نموده و برخی از آداب و رسوم و دیدگاههای رایج در این ادیان، در باب ازدواج و روابط زناشویی، بیان گردد.

دین اسلام و روابط زناشویی

ازدواج از دیدگاه اسلام یک واجب موکد(تاکیدشده) می باشد؛ طوری که پیامبر اکرم(ص) بارها بر آن تأکید نموده است و می فرماید: آن کس که ازدواج کند ایمانش کامل می شود. فرمایش حضرت، بیانگر ارزش و اهمیت ازدواج در اسلام می باشد زیرا، ازدواج پیامدهائی مانند عفاف، حیا و پاکدامنی را در جامعه اسلامی به دنبال دارد. از این رو اسلام، ازدواج را بهترین و طبیعی

ترین راه رفع نیازهای جنسی می داند که با خواندن خطبه عقد بر زن و مرد و تأیید آن توسط زوجین صورت می پذیرد.  

در اسلام دو نوع ازدواج موقت و دائمی وجود دارد؛ در ازدواج موقت یا صیغه، مدت زمان معین با مقدار مهریه معین بین زوجین منعقد می گردد و در ازدواج دائم نیز با خواندن خطبه عقد برای تمام عمر با مهریه معلوم(عند المطالبه) و طبق توافق زوجین است که در صورت مشکلات و عدم توانایی ادامه زندگی، با درخواست طلاق پایان می پذیرد.

دین مسیحیت و روابط زناشویی

دین مسیحیت مشتمل بر هفت آیین مقدس است که ازدواج و روابط زناشویی یکی از آنهاست که به واسطه آن، ازدواج امری انسانی و دنیوی نخواهد بود بلکه امری آسمانی است و نشانه ای از محبت خدا بر انسان می باشد

مسیحیت دارای فرقه های مختلفی است که در برخی از آنها، کشیشان اجازه ازدواج را ندارند  و در صورت ازدواج خلع لباس می شوند. اما به طور کلی اهداف ازدواج در دین مسیحیت شامل، ایجاد نسلی پاک، ایجاد محبت و صمیمیت در بین زوجین، پیوند ناگسستنی و یکی شدن زوجین و تشکیل خانواده با دوری از زنا می باشد.

دین یهود و روابط زناشویی

در دین یهود آنچه در باب روابط زناشویی و ازدواج مهم است این می باشد که ازدواج با غیر یهودی حرام است زیرا، دین یهود را از برگزیده ترین ادیان می دانند و میلی به ازدواج با افراد سایر ادیان ندارند.

شرایط ازدواج در بین زن و مرد در دین یهود نیز براساس ضوابط خاصی انجام می گیرد. در برخی فرقه های این دین، مجردی را راه آسان نزدیکی و تقرب به خداوند، و متأهلی و ازدواج را راه رسیدن به لذایذ دنیویی می دانند. در برخی دیگر، حق طلاق با مرد است و در زمان حیات، زوجین حق طلاق و اختیار کردن همسر دوم را ندارد و در برخی فرقه ها نیز شرایط خاصی حاکم می باشد؛ به عنوان مثال:  

- هر مردی که زنش عملی ناشایست انجام دهد می تواند بالافاصله او را طلاق دهد.

-در زمانی که زن زنا کند مرد می تواند او را طلاق دهد.

- اگر مردی زن زیبایی را دید در صورت داشتن همسر، می تواند همسر دوم را نیز اختیار کند.

- اگر زن بعد از ده سال بچه دار نشود مرد با دادن مهریه می تواند او را طلاق دهد.

دین بودایی و روابط زناشویی

ازواج و روابط زناشویی در دین بودایی براساس تشریفاتی خاص انجام می گیرد و بیشتر آن را به امور دنیوی نسبت می دهند و بیشتر راهبان بخصوص راهبان مکتبهای قدیمی، هرگز در این مراسم شرکت نمی کنند. اما امروزه در بین راهبان و با اجازه آنها ازدواج انجام می شود و تشریفات برقراری ازدواج در بین زن و مرد در بوداییان براساس دستورات مذهبی با خواندن آیات کتاب مقدس توسط کودکان خردسال در مراسم انجام می شود. مراحل آنها با دوره نامزدی(چسیان) که مراسم قبل ازدواج است آغاز می شود و مراسم ازدواج که با سکوت و آرامش درونی صورت می پذیرد و با خواندن خطبه عقد و تکرار توسط زوجین و نهایتاًً، با قسم ازدواج بودا که در پایان مراسم انجام می گیرد، به پایان می رسد.

دین زرتشتی و روابط زناشویی

در ایران باستان، آیین زرتشتی با شرایط خاص در مقوله ازدواج و روابط زناشویی مورد توجه فراوان بوده است. براساس دستورات این آئین، زن و مرد برای افزایش انفاس، مودت، همراهی و اتحاد با هم، پیوند می خورند و با برگزاری مجلسی با حضور بزرگان و موبدان، با گرفتن رضایت از هر دو طرف، با گفته هایی اخلاقی و اندرزهایی دینی، برایشان آرزوی شادمانی و سعادت می کنند تا با ایجاد زندگی مشترک، بنیاد یک خانواده سالم را بنا کنند.

در آیین زرتشت عقد و ازدواج براساس شرایط و ضوابط خاصی صورت می پذیرد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می گردد.

- در امر ازدواج، اولین مرحله برای دیدار زن و مرد با رضایت والدین صورت می پذیرد که به نام پادشاه زنی معروف است.

- چنانچه مردی تنها یک دخترداشته باشد و آن دختر قصد ازدواج کند؛ باید بعد از ازدواج، پسری به دنیا آورد که پدر بزرگش دارایی خود را به او بسپارد. این آیین ایوک زنی نام دارد.

- آیین رایج دیگر، چاکر زنی خوانده می شود؛ در این آیین مرد و زنی که به هر دلیلی بیوه هستند و قصد اختیار کردن همسر را دارند، اطلاق می شود.

- آیین دیگر در مورد دختر و پسر بالغی است که پیش از رسیدن به سن ازدواج در دین زرتشت(21 سالگی) بخواهند ازدواج کنند. این افراد تا زمانی که رضایت والدین را نداشته باشند از ارث محروم هستند.

-آیین دیگر در باب زوجینی است که بچه دار نشده اند و فرزندی را تحت سرپرستی خود در آورده اند، می باشد. زمانی که فرزند خوانده آنها قصد ازدواج دارد مرحله ایوک زنی برایش انجام می شود یعنی با اولین فرزند آوری، فرزندش، فرزند پدرخوانده اش خواهد بود و تمام دارایی و ارث، به او تعلق می گیرد.

گردآورنده : توپ تاپ