زنگ‌زدگی آلومینیوم

با وجود آنکه اصطلاح زنگ‌زدگی را به‌عنوان اکسید آهن تعریف کرده‌اند اما زنگ‌زدگی را نمی‌توان تنها به خوردگی آهن و فولاد و آلیاژ‌های آهنی نسبت داد و درواقع آلومینیوم بسیار بیش از آهن مستعد زنگ‌زدگی است. بایستی بدانیم اکسید آلومینیوم یک ماده بسیار سخت است که الومینیوم را از زنگ‌زدگی و از قرار گرفتن در مجاورت هوا محافظت می‌کند. زنگ‌زدگی آلومینیوم شبیه به آهن نیست و هنگام زنگ‌زدگی به رنگ خاکستری و یا شبیه به پودری سفید رنگ به نظر می‌رسد. امابرخلاف زنگ‌زدگی اهن که گسترش یافته و به شعله های قرمزرنگ در می‌اید. این نوع زنگ‌زدگی به‌تدریج اهن را از بین می‌برد. درحالیکه زنگ‌زدگی آلومینیوم به این صورت است که با زنگ‌زدگی و گسترش آن یک فلز جدید به وجود می‌اید

خصوصیات آلومینیوم

 بایستی درنظر داشته باشیم که الومینیوم یک عنصر است و نه آلیاژ درواقع این فلز، کاربردی ترین فلز غیر اهنی است. هزینه تولید آلومینیوم تصفیه شده بسیار بالا است  و غیر تصفیه شده‌ی آن به‌نوعی زباله سمی در صنعت معادن شمرده می‌شود .عنصر الومینیوم به‌دلیل چگالی کم، بسیار کاربردی و بادوام است ، آلومینیوم‌های که در زندگی روزانه مشاهده می‌شود درواقع الومینیوم‌های ازهم گسیخته است آلومینیوم به‌سرعت درمجاورت با اکسید کننده‌های هوا از خود واکنش نشان داده و بلافاصه پس از آن یک لایه نافذ اکسید آلومینیوم بر آن شکل می‌گیرد. این لایه، مانع خوردگی سطح فلز می‌شود. استحکام و دوام آلومینیوم با انجام یک سری فعل و انفعالات حرارتی روی، مس و منیزیوم به‌وجود می‌آید. این فلز خاکستری، درگذشته به‌جهت یافتن آن ازمیان سنگها ارزشمندتر از طلا بوده و حالا از این فلز صنعتی در صنایع و تولیدات مایحتاج روزانه و ساخت ابزار و حمل و نقل مورد استقبال واقع می‌شود که بخشی‌از کاربردهای آن را دراین مقاله قید می‌کنیم ، یکی از خصوصیات مهم آلومینیم این است که برای بازیافت آن نیاز به انرژی کمی است، درنتیجه به راحتی بازیافت می شود.

کاربردهای آلومینیوم

از آلومینیوم به‌دلیل وزن سبک آن به عنوان عنصر اصلی در ساخت هواپیما استفاده می‌شود.درواقع هشتاد درصد وزن هواپیما را آلومینیوم تشکیل می‌دهد. بنابراین آلومینیوم به دلیل ایجاد اکسید آلومینیوم دربرابر شرایط آب و هوایی مقاوم بوده به‌طوریکه بعضی از شرکت‌های هواپیمایی از رنگ کردن هواپیماها خودداری می‌کنند.  برای مقاومت و استحکام بیشتر الومینیوم از برخی آلیاژ‌ها نظیر مس و روی استفاده میشود. ناگفته نماند در بسیاری از اتصالات داخلی هواپیما نظیر صندلی‌ها نیز آلومینیوم بکار برده می‌شود. 

این عنصر شیمیایی نقره ای رنگ و انعطاف‌پذیر همانطور که گفته شد به دلیل چگالی کم و وزن سبک و پایداری‌اش مورد توجه ویژه‌ای واقع شده و در تولید محصولات صنعتی بسیار کاربردی است. با‌اینکه حساسیت بسیار زیادی به نسبت اهن در خورده شدگی دارد اما اکسید الومینیوم نافذ در ان از زنگ‌زدگی جلوگیری کرده و بنابراین میتوان الومینیوم را یکی‌از مهمترین و مورد استفاده‌ترین عنصر، پس از آهن برشمرد .

از دیگر کاربردهای آلومینیم به جز ساخت هواپیما، در ساخت اتومبیل، کشتی، راه اهن و همچنین در کارخانه جات تولید قوطی‌ها و ظروف مواد غذایی، فویل های نگهدارنده و تولید وسایل الکترونیکی خانگی و همچنین در ساخت در و پنجره نیز بکار می‌رود.  همچنین از الومینیوم در ساخت درب‌های پارکینگ، آسانسور، کامپیوتر، گوشی‌های همراه، ساخت ساعت، ایزوگام پشت بام‌ها، سیم‌های مفتولی استفاده شده و حتی ازآن در ساخت سفینه در سازمان ناسا آمریکا در آینده ای نزدیک نیز بکار برده خواهد شد.

حساسیت‌های مرتبط با آلومینیوم

دربرخی افراد استفاده از ظروف الومینیومی آشپزخانه و یا مصرف غذا و نوشیدنی در قوطی‌ها و بطری‌هایی که از این عنصر شیمیایی در ساخت انها بکار برده شده، حساسیت‌های پوستی و به‌نوعی برخی افراد دچار آلرژی می‌شوند. ظروف نگهدارنده آلومینیومی به‌دلیل مقاوم بودن در برابر زنگ‌زدگی و ویژگی گرم نگه داشتن غذا مسمومیتی در افراد پدید نمی‌آ‌‌ورد و حساسیت به این عنصر شیمیایی تنها در درصد کمی از افراد دیده شده.

ازسوی دیگر برخی مطرح کرده‌اند که مصرف بیش‌از حد آلومینیوم موجب کم خونی در افراد می‌شود. اما بطور کلی استفاده آلومینیوم خطرات جدی نداشته و کاربردهای آن بیش از ضررهای ان است بطوریکه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه برای دستیابی به این فلز نقره‌ای گرانبها سرمایه گذاری‌های عظیمی کرده و این فلز نیز کاربردها و مزیت‌هایش را بطور چشمگیر به جهانیان نشان داده است.

گردآورنده : توپ تاپ