همه ما از اهمیت خواب کافی به خوبی اطلاع داریم و تجربه کرده ایم که خواب و استراحت شبانه چه تاثیر مهمی بر کارایی و عملکرد روزانه ما دارد. وقتی به موقع و به اندازه کافی می خوابیم، بهتر و مفیدتر عمل می کنیم و با نشاط و شادابی بیشتری به امور روزمره‌ی خود رسیدگی می کنیم. خلق و خوی شادتری داریم و با اعتماد به نفس و قدرت بیشتری می توانیم از عهده  کارها بر بیاییم. خواب کافی علاوه بر بهبود عملکرد و توانایی های ما اثرات زیادی بر سلامتی جسم و روح ما دارد که برخی از آن ها را در اینجا بررسی می کنیم.

تقویت سیستم ایمنی بدن

مطالعات نشان داده خواب ناکافی موجب ضعف سیستم ایمنی شده و بدن را در برابر انواع بیماری ها آسیب پذیر می کند. سیستم ایمنی بدن در هنگام خواب خود را بازیابی می کند و هر گونه اختلال در خواب این فرآیند را با مشکل مواجه می کند. کمبود خواب  امکان مقاومت طبیعی بدن را در برابر عفونت ها تحت تاثیر قرار داده و  خطر ابتلا به انواع سرطان ها را افزایش می دهد.

عملکرد مغز

با خواب مناسب می توانیم فعالیت های مغزی خودمان را بهبود ببخشیم. خواب کافی به تقویت حافظه ما کمک می کند و حتی مغز ما را آماده می کند تا در دروان کهنسالی کمتر با مشکلات مربوط به حافظه مواجه شویم. خوب خوابیدن قدرت یادگیری و تمرکز ما افزایش می یابد و موجب می شود مغز ما آمادگی بیشتری برای استدلال و حل مسئله داشته باشد و در مواجهه با مشکلات و مسائلی که در آن ها، نیاز به تصمیم گیری و قضاوت وجود دارد بهتر و شایسته تر عمل کنیم.

همچنین خواب کافی به مغز ما کمک می کند تا تعداد سلول های خود را افزایش بدهد و سلول های قدیمی را احیا کند.

کاهش وزن

کمبود خواب یکی از عوامل افزایش اشتها و در نتیجه پرخوری است. مطالعات انجام شده حاکی از این است که افرادی که حدود 8 ساعت می خوابند نسبت به افرادی با 5 ساعت خواب، 2 برابر بیشتر چربی از دست می دهند و کمتر دچار اضافه وزن می شوند. کم خوابی موجب می شود هورمون استرس یا کورتیزول افزایش پیدا کند و در نتیجه عملکرد انسولین تضعیف شده و به دنبال آن انباشت چربی صورت بگیرد. بخش زیادی از کالری سوزی بدن در هنگام خواب انجام می شود و اختلال در خواب سرعت این روند طبیعی را کند می کند.

زیبایی و سلامتی پوست

بی خوابی یکی از بزرگترین دشمنان سلامت پوست است و تاثیرات نامطلوبی بر زیبایی و شادابی آن دارد. در هنگام خواب هورمون رشد که مسئولیت ترمیم و بازسازی سلول های آسیب دیده را بر عهده دارد، ترشح می شود. کم خوابی با ایجاد اختلال در کار این هورمون جلوی ترمیم سلول های پوست را می گیرد و موجب پیری زودرس پوست می شود.

زمان خواب فرصت مناسبی است برای این که رطوبت پوست تنظیم و متعادل شود. مایعات اضافی دفع شده و آبرسانی به پوست صورت بگیرد. با کمبود خواب این فرایند تحت تاثیر قرار می گیرد و به خوبی انجام نمی شود. همچنین کم خوابی باعث ترشح هورمون کورتیزول (استرس) می شود. کورتیزول زیاد بدن را ملتهب می کند و این التهاب مضرات زیادی برای پوست دارد.

عملکرد کبد

کبد وطیفه سوخت و ساز چربی ها را به عهده دارد و این کار را در هنگام خواب انجام می دهد. عدم خواب مناسب این فرایند را با مشکل مواجه کرده و سبب تجمع چربی در کبد و بروز بیماری کبد چرب می شود.

دستگاه گوارش

بین خواب و عملکرد دستگاه گوارش ارتباط مستقیم و آشکاری وجود دارد. از آن جایی که حرکات روده در طول شب منظم تر از طول روز است، خواب خوب باعث هضم بهتر غذا می شود. اما نکته اصلی در ارتباط بین خواب و عملکرد دستگاه گوارش مربوط به ماده ای به نام «ملاتونین» است. ملاتونین در دستگاه گوارش تولید و ترشح می‌شود و نقش مهمی در تنظیم تحرک روده دارد. این هورمون اهمیت زیادی در جریان عملکرد میکروب های روده ای دارد و از این طریق وظیفه پاکسازی روده ها را بر عهده دارد. کمبود خواب موجب ترشح ناکافی این هورمون شده و در نتیجه تعادل ساختار میکروبی دستگاه گوارش به هم می خورد و در نتیجه عملکرد سیستم ایمنی بدن و دستگاه گوارش افت می کند.

قلب

کم خوابی سبب تحریک و فشار بر سیستم عصبی می شود و فشار خون را بالا می برد. فشار خون بالا اگر ادامه پیدا کند می تواند به رگ های خونی آسیب بزند و فرد را در معرض ابتلا به بیماری های قلبی قرار دهد. ضمن این که تاثیر کم خوابی بر افزایش وزن و بالا رفتن چربی خون، خود عاملی برای ایجاد مشکلات قلبی و عروقی است.

خواب عمیق اجازه می دهد تا بدن برای مدتی طولانی به ضربان قلب و فشار خون کمتری احتیاج داشته باشد و قلب فرصتی برای استراحت و بازیابی نیروی خود به دست آورد.

خوابی آرام

تاثیر خواب بر سلامتی انسان به قدری اهمیت دارد که باید برای آن برنامه منظمی در نظر گرفت و عوامل مزاحم و مختل کننده آن را برطرف کرد.

 برای خوابی راحت و آرام می بایست از میزان فشارهای روانی خود کم کنیم و با شیوه های مختلف استرس های روزانه را کاهش دهیم. سعی کنیم در طول روز به میزان کافی تحرک و فعالیت بدنی داشته باشیم و برنامه غذایی متنوعی برای خود در نظر بگیریم. تغذیه مناسب و سالم در طول روز نقش مهمی در بهبود کیفیت خواب شبانه ما دارد. برای مثال ویتامین B باعث ترشح هورمون سروتونین می شود. هورمونی که به تنظیم الگوی خواب کمک می کند. همچنین محل خواب اهمیت زیادی در بهره مندی ما از یک خواب ایده آل دارد و می تواند تعیین کننده باشد. بهتر است در اتاق خواب از رنگ های ملایم استفاده کنیم و نور اتاق را برای استراحت تنظیم کنیم. تلفن همراه، لپ تاپ و هر گونه وسیله الکترونیکی را از اتاق خواب دور کنیم و نزدیک به زمان خواب از آن ها استفاده نکنیم. مطالعات زیادی تاثیر تلفن های همراه و نور آبی آن ها را در اختلات خواب به اثبات رسانده اند.

گردآورنده: توپ تاپ