در حال حاضر ، معمولا قبل از عقد برای دختر مهریه ای معین می شود . معمولا تعیین مهریه در یک جلسه خانوادگی با حضور اعضای اصلی خانواده دختر و پسر ، قبل از عقد مشخص می شود .حضور در این جلسه خانوادگی ، نشان از اهمیت جایگاه فرد ، در خانواده دارد . میزان مهریه برای پسر و خانواده ی پسر نگرانی ها و معانی خاصی را دربردارد  ، همچنان که برای دختر و خانواده ی دختر نیز نگرانی ها و معانی خاص خود را دارد .

موارد زیر از جمله نگرانی های پسر و خانواده ی او در مورد میزان مهریه است :

در صورتی که به هر دلیلی این ازدواج با میزان مهریه برابری می کند ؟

پس از عقد ، در صورتی که عروس بخواهد دخل و تصرفی در مهریه خود انجام دهد ، به ویژه اگر مهریه به صورت زمین یا مسکن باشد ، چه عوابقی برای خانواده داماد خواهد داشت ؟

آیا می توان تعیین همین میزان مهریه برای دیگر عروسان خانواده نیز که پس از این به جمع خانواده اضافه می شوند ، وجود دارد ؟

موارد زیر از جمله نگرانی های دختر و خانواده ی دختر در مورد میزان مهریه است :

در صورتی که به هر دلیلی این ازدواج به طلاق منجر شود ، ایا این میزان مهریه می تواند زندگی دختر آنها را تا حد قابل قبلوی پس از طلاق تامین کند ؟

آیا ارزشمندیدختر آنها با این میزان مهریه برابری می کند ؟

آیا پسر و خانواده اش خساسات به خرج نمی دهند ؟

آیا دختر آنها می تواند پس از عقد در مهریه ی خود دخل و تصرف کند ؟

آیا مهریه ی دختر آنها همطراز مهریه ی دیگر عروسان خانواده داماد هست ؟

آیا به این میزان مهریه می تواند تا حدودی مانع طلاق دختر آنها به واسطه عدم تعهد احتمالی داماد در آینده شود ؟

خانواده ها معمولا در تعیین مهریه ، به این نگرانی ها پاسخ می دهند و بر این اساس به توافق می رسند . مهریه کلان و مهریه ناچیز دو مقوله ی دیگر است که به نظر می رسد لازم است به طور مجزا مورد بررسی قرار گیرند .

مهریه ی کلان حاوی معانی ضمنی و ایجاد کننده ی واقعیت هایی در آینده است . معانی ضمنی مهریه ی کلان بیشتر مبنی بر ارزش دختر و ازدواج اوست ، در ضمن به معنای از خود گذشتگی پسر ، قطعیت او و اهمیت دختر برای اوست . اما معمولا مهریه ی کلان به دنبال خود باعث ایجاد واقعیت هایی در ارتباط با عروس و داماد و خانواده های آنها می شود . عروسی که مهریه ی کلان دارد معمولا سرمست از اهمیت و ارز ش خود است . که به طور نمادین و استعاری با میزان مهریه برابری می کند . حس ارزشمندی و اعتماد به نفسی که ممکن است حتی بیشتر از حد هم ، باشد همان طور که مهریه ی او نیز بیش از حد است .

قدرت زیاد عروس در ارتباط با همسر و خانواده ی همسر می تواند از تبعات مهریه ی کلان باشد . مهریه ی کلان قدرت مرد را در روابط خانوادگی ، کاهش می دهد ، چرا که مهریه عندالمطالبه است و زن می تواند هر گاه که خواست مهریه ی خود را به اجرا بگذارد . دست به عصا حرکت کردن و مواقبت بیشتر مرد ، می تواند از تبعات مهریه کلان باشد.

مهریه ناچیز مقوله ی دیگری است که برخی افراد به ویژه با نگرش های روشنفکرانه و مذهبی آن را دنبال می کنند . برخی از افراد از نبود مهریه دفاع می کنند و تلاش می کنند تا نبود مهریه را به عنوان یک ارزش روشنفکرانه دنبال کنند . به نظر می رسد در شرایط اقتصادی و حقوقی کشوری مانند ایران ، نبود مهیه ، تعادل قدرت اقتصادی زن در خانواده ی ایرانی را به هم می زند . وجود مهریه برای یک زن ایرانی به معنای پشتوانه اقتصادی و بالتبع قدرت در خانواده است .اگر این پشتوانه اقتصادی و قدرت را از زن ایرانی بگیریم و به جای آن هیچ پشتوانه مالی و قدرتی دیگری به او ندهیم مطمعنا تعادل خانواده را بر هم زده ایم و موجب بروز آسیب ها و مسائل دیگری در ارتباط آینده ی همسران خواهیم شد .

همان طور که مهریه کلان قدرت زن را افزایش می دهد مهریه ناچیز قدرت مرد را افزایش می دهد چرا که هر گاه مرد اراده کند با توجه با اینکه حق طلاق از آن مرد است می تواند با پرداخت مهریه زن را طلاق دهد . بالتبع زنی که مهریه ی ناچیز دارد ممکن است در مقابل مرد دست به عصا حرکت کند و بیشتر مراقب و نگران باشد .

در شرایط اجتماعی فعلی ، مهریه ی ناچیز، همانند مهریه کلان است و تفاوت عمده ای بین این دو نوع مهریه وجود ندارد . هم مهریه کلان و هم مهریه ی ناچیز تعادل سیستمی خانواده ایرانی را برهم میزند و موجبات آسیب های آینده را فراهم می آورد . در خانواده لازم است قدرت به تساوی پخش شود . هم مهریه ی کلان و هم مهریه ی ناچیز ، تعادل را به نفع یکی از همسران بر هم می زند . یکی به نفع زن و دیگری به نفع مرد که البته هر دو در نهایت به ضرر خانواده است ، چرا که در خانواده برنده و بازنده جود ندارد . یا هر دو برنده اند یا هر دو بازنده هستند .

خانواده در کنار همه ی کارکردهایی که دارد یک واحد اقتصادی نیز هست . یک خانواده نیاز دارد که درآمد داشته باشد و هزینه کند و مسائل اقتصادی اعضا و مجموعه خانواده را حل و فصل نماید. لذا ضرورت دارد تمامی الزامات و وجوه یک واحد اقتصادی نیز در آن دیده شود . زن و شوهر فراغ از همه روابط دیگری که با  یکدیگر دارند ، دارای ارتباط اقتصادی نیز هستند . بسیاری از همسران تلاش می کنند که این شراکت اقتصادی را نادیده بگیرند .

زن و شوهر با تشکیل خانواده ، یک واحد اقتصادی را تشکیل می دهند و در سود و زیان آن با یکدیگر شریک می شوند . بعضا هر دو نفر کار می کنند و گاهی یک نفر به امور منزل می رسد تا دیگری فارغ از مسائل خانه به کار و کسب درامد بپردازد . شیوه ی زندگی آنها هر چه که باشد ، به هر حال هر دو نفر در افزایش یا کاهش درآمد این واحد اقتصادی ، نقش دارند و در استفاده ی از آن سهیم هستند.

مسائل اقتصادی خانواد در حقوق و قوانین ایران ، به این صورت تعریف شده است که قانون ، ریاست خانواده را با مرد می داند و مرد را ملزم به پرداخت نفقه و مهریه و نهایتا در صورت طلاق ، اجرت المثل می کند و در قبال این ، زن باید تمکین کند و در محلی که همسرش مشخص می کند ، سکنی گزیند و در صورت درخواست شوهر کار نکند ، اما حق تصرف در دارایی های خود را به طور کامل دارد .

از مطلب مرتبط پایین در صورت تمایل دیدن نمایید

تاریخچه مهریه