محبّت به همسر، هدیه ای است که خداوند، درآغاز ازدواج، به زن و شوهر می دهد:( وَجَعَلَ بَینَکُم مَوَدَّةً وَرَحمَةً) اگر می خواهید، محبّت همسرتان را حفظ کنید ، باید، رفتار خود را محبّت آمیز کنید. از جمله عوامل پایداری محّت، اعتماد زوجین به یکدیگر است؛ زن و شوهر باید، اعتماد یکدیگر را جلب کنند؛ اعتماد که پیدا شد، محبّت، پایدار می شود . البته، اعتماد یک امر قراردادی نیست که دو نفر با هم قرارداد ببندند تا به یکدیگر اعتماد کنند، بلکه ، باید ، با رعایت حدود و موازین شرعی و رعایت اخلاق اسلامی آن را به دست آورد.

دین اسلام اخلاق نیکو را ضامن بقا و دوام همه روابط سالم اجتماعی می داند و نقش آن را در خانه و خانواده فوق العاده بر می شمارد. ابتدا با هم به نقش اخلاق نیکو در اجتماع می پردازیم و سپس از آن به مسائل ویژه خانه و خانواده می پردازیم.

حُسن خُلق

شاید، گیراتر از حسن خلق، واژه ای نباشد که ترسیم کننده روحی زلال و طبعی بلند و رفتاری جاذبه دار باشد. بخشی از اخلاق نیکو، در خوشرویی متجلّی است، بخشی، در خوشرویی و بخشی هم در خوشگویی. و چه خوب است که به این سه خوش مبارک و مقدس، بپردازیم و از آنها کلیدی، برای گشودن قلعه دل ها و عاملی ، برای تحکیم رابطه ها بسازیم.

خوشرویی

در مواجهه دو نفر با یکدیگر، پیش از هر سخن و عمل، دو صورت با هم رو به رو می شود. مواجهه دو انسان با هم و کیفیت این رویارویی چهره ها ، نقش عمده در نحوه گفتار دارد و رمز گشایش قفل دل هاست. خوشرویی، هم در نگاه مطرح است، هم در لبخند؛ هم در گفتار آشکار می شود، هم در رفتار. چه بسا ، رابطه ها و دوستی هایی که با ترشویی؛ اخم کردن و عبوس شدن به هم خورده است. از سوی دیگر، مبدأ بسیاری از آشنایی ها یک تبسم بوده است. وقتی، با چهره شکفته و باز ، با کسی رو به رو می وشید، در واقع، کلید محبّت و دوستی را به دست او داده اید. بر عکس، چهره اخمو و ابروهای گره خورده و صورت درهم و بسته، دریچه ارتباط و صمیمیت را می بندد.

غم زدایی

وقتی ، یک چهره گشاده و لبخند صمیمی ، غمی را از دل می زداید، چرا باید از این احساس دریغ کرد؟

بعضی ها، حضوری غم آفرین دارند، برخی هم محضری غمزادا. گروه اخیر، آیت لطف الاهی اند که قدرشان ناشناخته است.

انسان ها به محبّت نیازمند هستند؛ این تشنگی، جز با ملاطفت و خوشرویی برطرف نمی شود.

اگر نخستین برخورد ما با کسی، به گونه ای باشد که غم او را به شادی و نگرانی اش را به اطمینان مبدّل سازد، دریچه ای ، به دنیای صفا و سرور به رویش گشوده ایم. این نیز، نزد خداوند، حسنه و عبادت است.کسی که از چهره برادر دینی اش، رنج و اندوهی را بزداید، خداوند، ده حسنه در نامه اعمالش می نویسد. مگر این کار نیک، چه اندازه زحمت دارد؟ البته این رفتار، نوعی هنرمندی در معاشرت است، قلبی مهربان می خواهد و عاطفه ای سرشار و خصلتی نوع دوست.

شاد کردن دیگران چهره ای دیگر از همین غمزدایی است. گاهی با توجهّی ، نگاهی، محبّتی، کلامی، هدیه ای و ... می توانانسانی را مسرور ساخت و در نتیجه خدا را از خود راضی ساخت.

خوشگویی

از شاخه های دیگر حُسن خُلق که رابطه ها را استوار تر و پیوند ها را صمیمی تر می سازد، گفتار دلپذیر و شادی بخش است. متانت در سخن ، و ادب در گفتار و زیبایی در کلام، خصلت پاکدلانِ بی کینه و خلق و خوی اولیای دین است.

انسان ارزش و جوهره وجودی اش را با زبان و بیان روشن می سازد:

یکی تحقیر می کند، یکی تشویق.

یکی عیبجویی می کند، دیگری تحسین و تقدیر.

یکی ملامت می کند، دیگرری پر و بال می دهد و امید می افریند.

کدام یک بهتر است؟

بیان برخورد شما چگونه است؟ تلخ و شیرین؟ گزنده یا مرهم گذارنده؟ آیا با دیگران همان گونه صحبت می کنید که دوست دارید، دیگران با شما حرف بزنند و خطاب کنند؟

پذیرایی از دیگران، همیشه با غذا و میوه و شیرینی نیست.

گاهی پذیرایی، با یک کلام خوب و سخن شایسته است. این اِکرام، بالاتر از تغذیه و اطعام است؛ زیرا، گفتار شایسته و زیبا، غذای روح است. تشویق کردن، آفرین و مرحبا گفتن بر عمل شایسته افراد نیز، از این گونه صالحات است.باز هم از امام صادق (ع) بشنویم:

« هر کس، به برادر دینی خود مرحبا بگوید، خدای متعال تا روز قیامت، برای او مرحبا و آفرین می نویسد»

غیر از پاداش الهی، تأثیرات اجتماعی خوشگویی در نرم ساختن دل ها و جلب عاطفه ها و استوار ساختن رابطه ها مشهود است.آن که خوش سخن باشد، از دیگران نیز کلامی نیکو می شنود:« این جهان، کوه است و فعل ما ندا» و البته که حرف و سخن ما هم در کوهستان زندگی ها انعکاس دارد و خوبی آن به خود ما منعکس می شود.

کسی که گفتار مؤدبانه داشته باشد، دیگران نیز با او مؤدبانه سخن خواهند گفت، وگرنه...«کلوخ انداز را پاداش سنگ است.» از کلام مولا علی (ع) است که: « زیبا خطاب کنید، تا جواب زیبا بشنوید!...»

کیفیّت برخورد ما با انسان های دیگر، همان نتیجه را به ما بر می گرداند. ادب، ادب می آورد و توهین و فحش، بد زبانی و اهانت متقابل را در پی دارد.

خوشرویی

از رموز موفقیت حضرت رسول (ص) در دعوت و رسالت خویش ،اخلاق نیکو و برخورد شایسته و جذّاب با مردم بود و حُسن خُلق آن حضرت، امتیاز بارز مظهر رأفت و رحمت بود.

کلام نر، رفتار شایسته، گفتار مؤدبانه و جاذبه دار، تحمل فراوان و حلم و بردباری و چهره گشاده و بَشاش، از مظاهر و جلوه های حُسن خُلق است. به تعبیر دیگر، وقتی، محبت خود را به دیگران ببخید، در حوادث، صبور و شکیبا باشید،خشم خود را فرو خورده، خویشتن داری کنید، بدی را با خوبی پاسخ دهید و از خشونت، عصبانیت، بدزبانی، تحقیر، توهین و تکبّر به دور باشید، دارای حُسن خُلق هستید.

اگر خداوند،به صاحبان حسن خلق،پاداش جهاد و شهادت می دهد، بی جا و گزاف نیست؛ زیرا، نوعی، مجاهده به شمار می آید.

توجّه به همسر

یکی از نیازهای همسر توجه به اوست؛ توجهی همه جانبه و در همه شرایط؛ در خانه، مهمانی، سفر و ... به ویژه، در مناسبت های خاص، مثل سالگرد ازدواج، روز زن، روز تولد، برای همسرتان شرایط متفاوت با روزهای قبل به وجود آورید تا در زندگی تنوع لازم پدید آید و همسرتان توجه شما را احساس کند.اگر به همسرتان توجه کنید، بسیاری از تنش ها و ناراحتی های روحی او برطرف می شود.

پیامبر(ص) فرمود: « نشستن مرد نزد همسر و عیالش در پیشگاه خداوند،از اعتکاف در مسجد من محبوب تر است.»

عذرخواهی

زندگی مشترک، سرشار از فراز و نشیب است. یکی از دست اندازهای این جاده، برخوردها و تنش هایی است که بین زوجین به وجود می آید. البته این تنش ها، امری طبیعی است؛ امّا، آنچه، اهمیت مسأله را بیش تر می کند، این است که چگونه می توان با این مسائل مواجه شد، به گونه ای که نه تنها خدشه ای در محبّت آنان پدید نیاید، موجب افزونی عشق و محبّت در بین آنان گردد. عذخواهی زوجین از یکدیگر، باعث می شود، زندگی زناشوئی از عضق و محبّت لبریز شود.

طبیعی است که اگر زن یا شوهر، دچار خطایی شود و همسر خود را رنجور و افسرده نماید، کانون خانوادهکه محمل محبّت و صفاست، متزلزل می گردد.اگر به دنبال خطا، عذرخواهی و پوزش نباشد، اثر ناگوار آن برای همیشه در روح و جان دیگری باقی می ماند؛ زیرا، او همواره همسر خطاکار خود را در برابر چشم خود می بیند و نفرت، بدبینی و کدورت، در خانه آنان حکم فرما می گردد. از عبارت معذرت می خواهم، به عنوان رهگشای مشکلات استفاده کنید.

در عذر خواهی، باید سه نکته را به یاد داشت:

1. هر گاه، یکی ، عذرخواهی کرد، شایسته است که طرف مقابل نیز عذر او را بپذیرد؛ چرا که حضرت علی (ع) فرمود: « بدترین مردم کسی است که معذرت خواهی دیگران را نپذیرد و از خطاهایشان در نگذرد.»
2. عذرخواهی، باید، با مقدار خطا متناسب باشد،نه کم تر و نه بیش تر.
3. جرم و خطا مرتکب نشدن، از عذر خواهی بهتر است، همان طور که حضرت علی (ع) می فرمایند: « بی نیازی از عذرخواهی، از عذرخواهی ارجمنتر است.»

عفو و گذشت

هیچ کس ، جز معصومین (ع) ، از خطا و اشتباه مصون نیست و زن و مردی که زندگی مشترک را آغاز می کنند، به ویژه، در ابتدای راه، ممکن است، برخی گفتار و رفتارهای یکدیگر را ناصواب بدانند. در این گونه موارد، باید، با سینه ای گشاده رفتار کنند و لغزش های یکدیگر را ندیده بگیرند. اغماض، عفو وگذشت، آبی است که آنش غضب و کینه را فرو می نشاند و به انسان آرامش روحی می بخشد.

صفا و صداقت

صفا و صمیمیت، برای همه انسان ها و در همه جوامع، مفید و ارزنده و در زندگی خانوادگی ارزنده تر و مؤثرتر است. با توجه به این که زن و شوهر پیوسته با یکدیگر در ارتباطند، بدون داشتن صداقت و صفا امکان همزیستی مسالمت آمیز نخواهد بود. صداقت و صمیمیت، می تواند، بسیاری از مشکلات را حل کند و بیش از ریا کاری و دروغ کارگر شود. زن و شوهر، به علت ارتباط نزدیکی که با یکدیگر دارند، چنانچه، خدعه ای از سوی یکی از آنان رخ دهد، دیر یا زود می فهمند. برای این که کیمیای محبّت را دردل های هم حفظ کنیم، باید با همسر خود صمیمی و صادق باشیم!

همیاری و همکاری

همکاری با زن در کارهای خانه، باعث تقویت محبّت و مودّت می شود. برخی ، می پندارند، کار در خانه ، مخالف حرمت و شخصّیت مرد است؛ در حالی که حضرت امیر(ع) در خانه کار می کرد، پس چه نیکوست که شوهر، بدون این که زن تقاضا کند، در امور خانه و خانه داری به او کمک کند! کمک به زن، به ویژه، هنگام بیماری او، محبّت بیش تر وی را فراهم می سازد  و اجرا معنوی نیز بر دارد.

هدیه دادن

در روانشناسی، بحثی است ، به نام کوچک های بزرگ؛ یعنی ، ای  بسا انسان، مسأله ای را کوچک می شمارد، در حالی که از نظر معنا و واقعیت، بسیار بزرگ است. محیط خانه نیز کوچک های بزرگ دارد که یکی از آنها تهیه هدیه است. مردان، برای تحریک عواطف زنان و گرم کردن کانون خانه و خانواده ، می توانند، از این شیوه استفاده کنند و با این کار،به همسر خود بفهمانند که به یادش بوده اند و این خود موجب محبّت بیشتر در کانون خانواده است.

تشکر و قدردانی از زن

ارزش گذاشتن به کار یکدیگر

برخورد با مسائل مالی

ابراز محبت

توجه به رفتارهای مثبت

کمک به پیشرفت شوهر

کمک به ترقّی زن

نظم و برنامه

نظم و ترتیب در خانه

تهیه کننده: توپ تاپ