دو نوع نگاه و رویکرد نسبت به ازدواج وجود دارد یکی نگاه فرایندی یا نگاه چند مرحله ای و دیگری نگاه تک مرحله ای که البته هر کدام از این دو رویکرد عواقب و نتایج خاص خود را در ازدواج دارند . رویکرد تک مرحله ای ، ازدواج را یک تصمیم می داند که وقتی این تصمیم گرفته شد ، امکان بسیار اندکی برای تغییر آن وجود دارد . ما بسیار شنیده ایم که گفته می شود : دو جلسه یکدیگر را دیده ایم و من باید تا آخر هفته پاسخ بدهم . این نوع گفتگو بیانگر رویکرد تک مرحله ای به ازدواج است . ازدواج یک تصمیم است که پس از آن ، امکان بازگشت یا تغییر نظر بسیار اندک است . در این گونه ازدواج مراسم بله بران و مهربران مهمترین مرحله است و مابقی مراحل فقط یک تشریفات است که باید طی شود . تصمیم در مراسم بله بران یا مهربران گرفته می شود و در مراحل بعدی همه درصدد به انجام رساندن آن تصمیم هستند که امکان تغییر و بازنگری در آن بسیار کم است .

رویکرد چند مرحله ای یا رویکرد فرایندی ، نگاه دیگری به ازدواج است . در این رویکرد ، ازدواج پس از چند گام به انجام می رسد و در هر گام تصمیم ازدواج مورد بررسی مجدد قرار می گیرد و در صورتی که در هر کدام از این مراحل ، فرد تصمیم به جدایی بگیرد ، امکان آن وجود دارد . در نگاه چند مرحله ای تصمیم به ازدواج یک شبه گرفته نمی شود ، این تصمیم در طول یک فرایندی و با سپری شدن زمان انجام می شود . ازدواج فرایندی یا ازدواج چند مرحله ای حداقل از سه مرحله تشکیل شده است . مراحل آشنایی ، نامزدی ، و عقد سه مرحله یا سه گام اصلی ازدواج فرایندی هستند . ممکن است برخی بر این تصور باشند که ازدواج فرایندی یک جور ازدواج مدرن است و ازدواج تک مرحله ای ازدواج سنتی است . اما به نظر می رسد که هم افراد سنتی و هم افراد متجدد اکثرا درگیر ازدواج تک مرحله ای هستند و افراد بسیار اندکی هستند که نگاه فرایندی به ازدواج داشته باشند . اگر ازدواج را شامل سه مرحله اصلی آشنایی ، نامزدی و عقد بدانیم ، افراد سنتی معمولا اهمیت بیشتری به دوران عقد می دهند . خانواده های سنتی معمولا مرحله آشنایی و نامزدی را در یک زمان بسیار کوتاه پشت سر می گذارند تا خطبه عقد خوانده شود و نامزدی را تجربه کنند و عقد هم که هستند . به عبارت دیگر برای افراد سنتی دوران عقد از اهمیت ویژه ای برخوردار است و دو مرحله آشنایی و نامزدی بسیار فشرده و مختصر می شود و قصد بر آن است که به سرعت از این دو مرحله عبور شو چرا که خانواده های سنتی بیشتر بر این اعتقاد هستند که مرحله آشنایی یا مرحله نامزدی به گونه ای ممکن است منجر به سوء استفاده و مسایل دیگری شود که آنها با کاهش زمان سعی در پیشگیری از آنها دارند .

اما متجددین بیشتر بر این عقیده اند که دوران آشنایی مهمتر است و به آن اهمیت ویژه ای می دهند . معمولا در این گونه خانواده ها دوران آشنایی را طولانی می کنند و در صورتی که در این آشنایی طولانی مدت ، شرایط نامزدی و عقد به طور غیر رسمی نیز اتفاق بیافتد از نظر آنها قابل پذیرش است . قرار دادن نامزدی و عقد در دوران آشنایی همانند قرار دادن آشنایی و نامزدی در دوران عقد است و هیچ تفاوتی ندارد. هر گونه خلاصه سازی و مختصر سازی این مراحل منجر به تک مرحله ای شدن ازدواج می شود. همان طور که ملاحظه می کنید هر دو گروه دارای نگاه تک مرحله ای به ازدواج هستند حالا یک گروه دوران عقد را برجسته می کند و دیگری دوران آشنایی را.

جالب اینجاست که مراسم و سنن ما ایرانیان مبتنی بر نگاه چند مرحله ای و فرایندی به ازدواج است اما رفتار و عرف اجتماعی ما اکثرا مبتنی بر رویکرد تک مرحله ای به ازدواج است . مراسم مربوط به خواستگاری ، نامزدی و عقد نشان از وجود مراسم و سنن فرایندی است اما فشرده سازی و تاکید بر یکی از این مراحل و حذف یک یا دو مرحله ، نشان از رفتار و نگاه تک مرحله ای متجددین و سنتی های ما ایرانیان دارد .

بنابراین ازدواج در سه مرحله به انجام می رسد یا به عبارت دیگر ازدواج یک سه گام است . آشنایی ، نامزدی و عقد سه گام مهم ازدواج هستند که افراد مجرد با عبور از این مراحل به تاهل می رسند.

تهیه کننده : توپ تاپ